Karar yazarı İbrahim Kahveci, dünya genelinde düşüş gösterirken Türkiye’de fahiş oranlarda artan gıda fiyatlarını köşesine taşıdı. Tarla ve raf fiyatları arasındaki uçurumu verilerle anlatan Kahveci, sorunun önüne geçilmeyen stokçuluk ve yüksek ulaştırma ücretlerinden kaynaklandığını söyledi. Kahveci, yazısını da “Sahi şimdi bu ‘Gıda Komitesi’ neye çalışıyor, kime çalışıyor?” diyerek bitirdi

Karar gazetesinin ekonomi yazarı İbrahim Kahveci, son bir yıllık enflasyon verilerinde de dikkat çeken gıda fiyatlarındaki artışı köşesine taşıdı.

“Aslında herkes biliyor ki, gıda fiyatlarındaki artışın temel nedeni üretici, yani çiftçi değil. Aslında herkes biliyor ki, tarlada 3 kuruşa satılan bazı ürünler, marketlerde 3 lirayı geçiyor” diyerek yazısına başlayan Kahveci, tarla ve raf fiyatları arasında büyük fark olduğunu ancak bu farkın kesinlikle çiftçiye gitmediğini söyledi.

Kahveci yazısına veriler sunarak devam etti:

• Dünya genelinde gıda fiyatları ekim ayında % 1,3, kasım ayında da % 0,5 düştü.
• Dünya genelinde süt ve süt ürünleri ekim ayında % 4,2, kasım ayında da % 4,9 düştü.
• Türkiye’de süt ve süt ürünleri son bir ayda % 9,1, son bir yılda ise % 23,1 oranında düştü.
• Türkiye’de sadece kasım ayında beyaz peynir % 5,24, süt % 4,95, tereyağı % 4,58 kaşar peyniri % 3,92, yoğurt % 2,25 zamlandı.
• Tarlada 5,92 lira olan nohut, marketlerde 13,22 lira.
• Tarlada 4,69 lira olan kuru fasulye, marketlerde 8,75 lira.
• Tarlada 2,77 lira olan taze fasulye, marketlerde 5,32 lira.
• Tarlada 1,48 lira olan ıspanak, marketlerde 3,16 lira.

Tarla-raf fiyat farklılığının iki sebebi

Kahveci, tarla ve raf fiyatları arasındaki farklılığın iki temel sebebi olduğunu söyledi:

1. En büyük sorun perakende sektöründeki tekelleşme ve aracılığın oluşturduğu stokçulukta. Yani hem aracılık sistemi hem de perakende sistemi ülkemizi gıda işini kilitliyor. Kimse de çıkıp, “Yahu biz her önüne gelene her istediği yerde büyük marketler açtırdık. Mahalle aralarına bile zincir marketleri soktuk. Yan yana bile hipermarketler var” diyemiyor. Deseler, günahı kabullenmiş olacaklar. Kabullenmemek için de sürekli ithalata sarılıyoruz… Çiftçiye bir darbe daha vuruyoruz.
2. Taşıma sorunu: Karar gazetesinde detaylı haberini vermiştik. Taşımacılıkta ilk sorun karayolu… Yüksek akaryakıt vergisi nedeniyle taşımacılık maliyeti tarım ürünlerinde ciddi bir maliyet. Ama son bir yılda ekstradan özel sektörün yüksek ücretli köprüleri ve otoyolları bu maliyeti bir miktar daha artırdı. Osman Gazi Köprüsü ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü + otoyolu özellikle İstanbul’da tarla fiyatları ile raf fiyatlarının açılmasına yol açtı.

Türkiye’de ekonomi yöneticilerinin ithalata odaklandığı için yurtiçindeki sorunları çözmeyi istemediğini söyleyen Kahveci, buna benzer bir durumun 80’lerin sonunda pirinç piyasasında yaşandığını ve sonucunda pirincin tekellerin eline kaldığını anımsattı.

Kahveci, yazısını da önemli bir soruyla noktaladı:

Sahi şimdi bu “Gıda Komitesi” neye çalışıyor, kime çalışıyor?

Sendika.Org