‘Peçeteli alım’ uygulamasını ‘Üretici haram yedi’ diyerek savunan Çaykur genel müdürüne karşı çay üreticileri 8 Temmuz’da Çaykur Genel Müdürlüğü’ne yürüyecek
‘Peçeteli alım’ uygulamasını ‘Üretici haram yedi’ diyerek savunan Çaykur genel müdürüne karşı yaş çay üreticileri 8 Temmuz’da Rize Cumhuriyet Meydanı’ndan Çaykur Genel Müdürlüğü’ne yürüyecek
Çaykur’un bu sezon bazı yaş çay fabrikalarını sezona yetiştirememesi nedeniyle tepki gösteren CHP Rize İl Başkanı Mesut Rakıcı, Çaykur’un yeni icat uygulamalarının akıllara zarar olduğunu kaydetti.
Çaykur tarafından uygulamaya sokulan yaş çayda “Peçeteli alım” uygulamasına sert eleştiriler yönelten Rakıcı’ya karşı, Çaykur Genel Müdürü İmdat Sütlüoğlu, bugüne kadar yaş çay üreticilerinin “haram lokma” yediğini ileri sürerek uygulamayı savundu. Uygulamaya tepki gösteren bazı üreticiler ise sosyal medya üzerinden örgütlenerek yürüyüş çağrısı yaptı.
Türk çaycılığı vurgusu
Çaykur Genel Müdürü Sütlüoğlu’nun televizyonlarda şov yaptığını kaydeden Rakıcı, “Yerel televizyonda ‘peçete şovla’ 206 bin çay üreticisini ‘haram’ yemekle suçluyor. Sayın Genel Müdür bu kadar küçülme açıkça cık söyle, Türk çaycılığını işbirlikçilerle uluslararası çay kartellerine teslim edeceğini Türkiye de çayı tarihe teslim edeceğini, Türkiye’de çayın, Gürcistan’daki gibi tarihe karışacağını. Doğu Karadeniz insanının yine 70 yıl öncesine dönüp Gurbete gideceğini adam gibi söylesin. İnsanların gözünün içine bakarak insanları yanıltmasın” dedi.
Komedi filmi gibi
Çaykur’un son uygulamasının tam bir komedi ve hatta komedinin daniskası olduğunu ileri süren Rakıcı, “Fabrika müdürünün elinde su hortumu çay ıslatıyor… Biraz az yağış biraz şiddetli yağmur… Siz milletle alay mı ediyorsunuz” şeklinde ifadeler kullanırken; Çaykur Genel Müdürü Sütlüoğlu’na da şunları söyledi:
Sayın Genel Müdür, ıslak çay maliyet mi? Fabrikada suyu uçuruyormuşsunuz? Siz nasıl genel müdür olmuşsunuz? Bunları yeni mi öğrendiniz yoksa ehliyetsiz müdürlerinizden sivri zekâlı biri mi sizi okudu? O zaman ben size daha kolay bir öneride bulunayım, nasılsa siz haram yada günah gibi sözlerle halkı yine kandırırsınız. Üretici oldu olacak çayı size soldurup getirsin sizde bu yüksek maliyetten kurtulup kar edersiniz. Üreticide haram yememiş olur. Olmaz mı?
Çağrı yaptı
Açıklamasında Sütlüoğlu’na da çağrıda bulunan Rakıcı, “Sayın Genel Müdür bu zihniyetten vazgeçin. Çaykur özelleşmeyecek, çay Türkiye’de üretilecek. Çaykur, üreticinin çayının tamamını alacak. Üreticinin bu uygulamasıyla çayını özgürce istediği firmaya satacak. Kaliteli çay alıp, kaliteli çay üreteceksin. Kaliteli çayın değerini üreticiye yansıtacaksın. Tüketicinin kaliteli çay içmesini sağlayacaksın. Çöpe verdiğin parayı üretici ve tüketiciye yansıtmış olacaksın. Dünya âlem bunu biliyor sizde biliyorsunuz ama o koltuklar tatlı diye ülkeyi yağmalayan zihniyete ortak olmayın, halkın yanında olun, üreticiden yana olun” ifadelerini kullandı.
Peçete nedir?
Çaykur’un ‘randıman yükseltme aracı’ olarak kullanmaya başladığı peçeteyle ilgili ilginç benzetmelerde bulunan Rakıcı, açıklamalarını şöyle tamamladı:
“Üreticinin gömleği gitti kalan neyini alacaksınız. Yarıcılık bitti 3/1’e, 4/1’e yarıcı çay toplayacak. Yani üretici çaydan vazgeçecekti. Çıkartmak istediğiniz Çay Kanunu alt yapısını çıkıp açıklayın, üretici de bilsin. Peçete kantar, diğer aparatlar uygulaması 3-5 dakikalık film gibi! Siz üreticiyle dalga mı geçiyorsunuz? Kantarlar: Nerde, nasıl, özellikleri ebatları, alım şekli bunlarla ilgili çok araştırdınız mı yoksa bu kantarlar sizlere önerildi mi? Kaç yıldır Genel Müdür koltuğunda oturup Çaykur’u bu duruma getirmek ve ‘çok verimli, karlı çalıştık’ palavralarının sonucu ‘peçete’ye bel bağladınız! Yazık bu millete. Bu rüyadan hemen vazgeçin. Yoksa sizi, o peçeteyle çöpe atarlar.”
Üreticiyi haram yemekle itham etti
Gelen tepkiler üzerine açıklama yapma gereği duyan Çaykur Genel Müdürü İmdat Sütlüoğlu ise, başlatılan 2.sürgün alımlarıyla birlikte uygulamaya konan yaş çay alımlarındaki ‘peçeteli’ su firesi sistemini savunurken, yaş çay üreticisinin bugüne kadar haram yediğini ima etti.
Günümüze kadar yaş çayda su firesi oranı yüzde 10 ve bez başı 1 kilo şeklinde uygulanırken, bezler dolusu yada tonlarca ağırlıktaki yaş çaydaki su oranını sadece 100 gram çay ortalamasıyla hesap edecek olan Çaykur yetkilileri, uygulamaya koymak istediği yeni su firesi sistemini savunurken komik açıklamalarda bulundu.
Düzenlediği basın toplantısında, uygulayacakları yeni sistemin doğru sistem olduğunu kaydederek, “Kimse helal kazancına haram karıştırmak istemez” sözleriyle yaş çay üreticisinin daha önce uygulanan sistemle haram yediğini ima eden Sütlüoğlu’nun, yeni sistemine göre, üreticinin yüzde 30’lara varan kayıplar yaşamasına neden olabileceği ifade ediliyor.
Adil Uygulama mı?
Cumhuriyet Çay Fabrikası’nda düzenlediği basın toplantısında konuşan Çaykur Genel Müdürü İmdat Sütlüoğlu, yeni sistemin önceki sisteme göre daha adil olduğunu belirterek; “Önceki sistemle alınan ıslak çaylarda ıslaklık oranına bakılmaksızın yüzde 10 fire uygulanıyordu. Ancak alınan çaydaki ıslaklık oranı bazen yüzde 10’un altında veya üstünde olabiliyordu. Bu da bazı zaman üretici, bazı zaman ise kurum açısından haksızlığa neden oluyordu. Bu uygulama adil değildi. Ancak yeni uygulama ile alınan çaydaki ıslaklık oranı tespit edilerek tespit edilen oranda kesinti yapılacak. Biz bu sistem ile çaydan fire kesmiyoruz. Biz bu sistem ile çaydaki su oranını kesiyoruz. Yeni sistem daha adil olacak. Biz bir kamu kurumuyuz. 80 milyon insanın hakkı üzerimizde. Adil olmak zorundayız. Kimse helal kazancına haram karıştırmak istemez. Bu doğru uygulamayı herkesin desteklemesini istiyoruz. Biz çayın geleceğini kurtarmaya çalışıyoruz. Çaya kalite getirmezsek çayımızı geleceğe taşıyamayız” dedi.
Yaş çay üreticisi yürüyüşe hazırlanıyor!
Öte yandan yaş çay üreticilerinin, Çaykur’un yeni başlattığı ‘akıl almaz’ uygulamaları dolayısıyla yürüyüşe hazırlandığı kaydedildi. Sütlüoğlu’nun 2. Sürgünle beraber yaş çayda su firesine yönelik olarak uygulamaya soktuğu kâğıt peçeteyle kurutmalı çay alımları çay üreticisini çileden çıkardı.
Yaş çay üreticisi İbrahim Esmeroğlu’nun sosyal medya üzerinden başlattığı etkinlikle organize olmaya başlayan yaş çay üreticileri 8 Temmuz Cuma günü Rize’de yürüyüş düzenlemek için harekete geçti.
İlk sürgünde randevu günü çay vermeyenlerin kontenjan haklarını kotadan düşürmek isteyen ancak üreticilerin büyük tepkisi sonrası bunda geri adım atan Sütlüoğlu, 2. sürgünde ise yaş çay üreticisinin çayından yüzde 30’lara varacak su firesi kesintisini uygulamaya çalışıyor. Sütlüoğlu’nun kağıt peçeteyle yaş çayı kurutup yeniden tartma uygulamasına büyük tepki gösteren çay üreticileri Rize’de büyük bir yürüyüş düzenlemek amacıyla sosyal medyadan paylaşımlarda bulunuyor.
“Rizeli çayına sahip çıkıyor” sloganıyla 8 Temmuz Cuma günü saat 13.00 ile 16.00 arasında gerçekleştirilmesi planlanan ve Rize Cumhuriyet Meydanı’ndan Çaykur Genel Müdürlüğü binasına kadar sürecek yürüyüşe Rizelilerin ve çay üreticilerinin destek vermesi bekleniyor.
Öte yandan, 2012’de olduğu gibi Çaykur’un bir kez daha bazı çay fabrikalarının bakım ve onarımlarını sezona yetiştiremediği, bazı fabrikalarda ise hala revizyon çalışmalarının sürdüğü öğrenildi.
Bu fabrikaların yılsonuna kadar sezona yetişmeyeceği, üreticilerin ilk sürgünde olduğu gibi Çaykur’un çay başlar başlamaz kota ve kontenjan uygulamasına gittiği şekilde aynı sıkıntıların 2. sürgünde de yaşanacağı tahmin ediliyor.
Sendika.Org / Ömer Şan