AKP iktidarı enerji alanında ‘dışa bağımlılıktan kurtulma’, ‘yerli kaynakları sisteme kazandırma’ söylemiyle kömüre ve kömürlü termik santrallere yer açıyor. Enerji Yatırımları Takip ve Koordinasyon Kurulu ile yeni alanlar sermayeye ihale edilecek

AKP iktidarı enerji alanında ‘dışa bağımlılıktan kurtulma’, ‘yerli kaynakları sisteme kazandırma’ söylemiyle kömüre ve kömürlü termik santrallere yer açıyor.

Önceki gün (24 Şubat) Resmi Gazete’de yayımlanan genelge ile Enerji Yatırımları Takip ve Koordinasyon Kurulu kuruldu. Kurul’un görevi “Kamu ve özel sektör tarafından yapılan ve yapılacak yatırımların izin süreçlerinin takibini, denetimini ve koordinasyonunu sağlamak, özel sektöre açılacak linyit sahaları ile rödovans usulüyle yeni ihale edilecek sahalara yapılacak üretim tesisleri dahil bütün elektrik üretim ve iletim tesislerinin yatırım sürecini hızlandırmak” olarak tanımlandı.

Kurulla birlikte rödovans usulüyle sermayeye ihale edilecek yeni alanların ve çıkarılan kömürü işleyecek termik santrallerin önü açılmış olacak.

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarının başkanlığında oluşturulan kurulda çeşitli bakanlıklar ile Hazine Müsteşarlığı, Devlet Su İşleri, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Türkiye Kömür İşletmeleri gibi kurumların temsilcileri olacak. Alınan kararların uygulanması ve koordinasyonu  Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Enerji İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek.

Genelgede, Kurul’un oluşturulmasına referans verilen Yerli Kaynaklara Dayalı Enerji Üretimi Programı, Onuncu Kalkınma Planı’nın (2014-2018) bir parçası. Başta kömür olmak üzere “tüm yerli kaynakları ekonomiye kazandıracak adımlar”ın belirlendiği plana hükümet, 2016 yılı bütçe sunumlarında da yer vermişti.

Kömüre, termiğe hız verilecek

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, 9 Şubat tarihinde yaptığı bütçe sunumu konuşmasında Türkiye’de kömür potansiyelinin maksimum seviyede kullanılmasıyla yılda 7.2 milyar dolarlık doğalgaz ithalatına gerek kalmayacağını söylemiş, kömür üretim miktarının artırılması için projeler yürütüldüğünü açıklamıştı.

Albayrak, “yerli kömürlerin elektrik üretimi amacıyla değerlendirilebilmesi için” belirlenen politikaları şöyle sıraladı:

*Afşin-Elbistan gibi büyük linyit havzaları ile daha düşük kapasiteli diğer rezervlerin değerlendirilmesi için özel bir finansman yöntemi geliştirilmesi ve uygulanması,

*Kamu elinde olup rödovans usulüyle yeni ihale edilecek sahaların özel sektöre devrinin sağlanması

*Kömür aramalarına hız verilerek rezervlerin artırılması

*Yerli kömürün temiz kömür teknolojileri ile üretilmesi, gazlaştırılması, sıvılaştırılması gibi alanlarda Ar-Ge çalışmalarına ağırlık verilmesi

*Yerli kömüre dayalı elektrik üretim tesisi yatırımlarına yönelik teşvik uygulamasının izlenerek ihtiyaçlara göre güncellenmesi

*Kamu elinde bulunan linyit yakıtlı termik santralların rehabilite edilmesi

Albayrak’ın açıklamasında adı geçen Afşin Elbistan dışında, Yerli Kaynaklara Dayalı Enerji Üretim Programı Eylem Planı’nda Konya Karapınar ve Trakya Ergene gibi önemli tarım alanları olan bölgelerin de termik santral kurulmak üzere ihaleye çıkılacağı açıklanmıştı.

19 santral ile 2876 erken ölüm

Bakanlığın bu çalışmaları kurulduğu bölgede toprağı, suyu, havayı kirletecek onlarca termik santralin yapımı demek.

Sağlık ve Çevre Birliği (HEAL) tarafından hazırlanan ve Türk Tabipleri Birliği’nce 20 Mayıs 2015’te açıklanan “Ödenmeyen Sağlık Faturası–Türkiye’de Termik Santraller Bizi Nasıl Hasta Ediyor?” başlıklı rapora göre 19 mevcut santralden yayılan zararlı gazlarla, 2876 erken ölüm, yetişkinlerde 3823 yeni kronik bronşit, 4311 hastane yatışı vakası meydana geldi. Kömürle çalışan bir termik santral her yıl binlerce ton tehlikeli maddeyi atmosfere salıyor ve havayı kirleten maddeler en az 40 yıllık bir ortalama ömre sahip. Yeni yapılacaklar santrallerle hava kirliliğinin solunum ve kalp-damar sağlığına yaptığı olumsuz etkiler, onlarca yıl devam edecek.

Maden rezervleri: İşçi cinayet mahalli

Öte yandan Soma’yla yakından tanık olduğumuz çalışma koşullarının hüküm sürdüğü, Afşin-Elbistan, Zonguldak gibi bölgeler aynı zamanda son yılların maden “kaza”ları mekanları. Üstelik 4 Ağustos 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararname ile kömür madenlerinde kullanılan patlamayı önleyici sistemlerinin, uluslararası standartlara uygun hale getirilme süresi, 2019 yılı sonuna kadar uzatıldı.

Sendika.Org