İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Irkçılık ve Ayrımcılığa Karşı Komisyonu, 24 Nisan 1915’te başlayan Ermeni Soykırımı’na ilişkin yazılı bir açıklama yayımladı.

“Talebimiz aynı: Tanı, af dile, tazmin et” başlığıyla yayılan açıklamada, 24 Nisan tarihinin Ermenilere, Süryanilere ve Anadolu Rumlarına yapılan soykırımın sembolik tarihi olduğu ifade edildi.

İstanbullu Ermenilerin düşünsel, sanatsal, entelektüel önderlerinin yanı sıra kimi sıradan Ermenilerin de evlerinden toplandığı ve ölüm yolculuğuna çıkarıldığı günün, 24 Nisan 1915 olduğunun altı çizilen açıklamada, Türkiye tarihinin “komitacı” diye aktardığı, aralarında çeşitli meslekten önde gelen Ermenilerin yanı sıra dönemin katledilen aydınların bilgileri de paylaşıldı:

• Armen Doryan – Sorbonne mezunu. Şair. 23 yaşındaydı.
• Yervant Çavuşyan – Üniversite hocası, yazar, gazeteciydi.
• Rupen Zartaryan – Şair, yazar, öğretmen, çevirmendi.
• Diran Kelekyan – Mekteb-i Mülkiye’de siyasi tarih hocası, yazar, yayıncı ve çevirmen. Türkçe Sabah gazetesinin yazı işleri müdürüydü.
• Yervant Sırmakeşhanlıyan (Yeruhan) – eğitimci, çevirmen, gazeteciydi.
• Rupen Sevag Çilingiryan – Ermeni edebiyatının önde gelen şairlerindendi, hekimdi.
• Nazaret Dağarvaryan – Ziraat Mühendisi, uzman doktor, tarihçi, aynı zamanda dilbilim, zooloji, botanik gibi çeşitli alanlarda çalışmalar yapmış, yapıtlar vermiş Sivas mebusuydu. Merkezi ABD’de bulunan Ermeni Hayırseverler Genel Birliği (Armenian General Benevolent Union-AGBU) kurucularındandı.
• Levon L. Kirişçiyan – Şair, çevirmen, yazar, üniversite hocasıydı.
• Taniyel Varujan – Eğitimciydi, Ermeni şiirinin en önemli temsilcilerindendi.
• Siamanto (Atom Yercanyan) – Ermeni edebiyatında “Lirik Şiir”in en iyi temsilcisi olarak tanındı. Sorbonne’da Felsefe okumuş, döneminin parlak entelektüellerindendi.
• Gomidas – Din adamıydı, ama aynı zamanda Anadolu’yu adım adım dolaşarak Türkçe, Kürtçe ve Ermenice türküleri ilk kez notaya geçiren müzikologdu.
• Krikor Zohrab – 24 Nisan’ı izleyen günlerde tutuklandı, Döneminin ünlü Osmanlı aydınlarındandı, milletvekiliydi, yazardı, şairdi, hukukçuydu, parlak meclis konuşmaları ve zamanın en ilerici yasa tekliflerini hazırlamasıyla ünlüydü.

“Adalet yerini bulmadı”

Soykırımın ve soykırımın inkârından bu yana Türkiye’de kan, gözyaşı, ağıtların dinmediğine yer verilen açıklamada, “Çünkü suç cezalanmadı, yeni suçlarla devam etti ve suçlular cezasız kaldı. Çünkü adalet yerini bulmadı. Soykırımın mezarsız ölüleri azap çekmeye devam ediyor. Her zaman söyledik, yine söylüyoruz. Soykırım tanınmalı. Dünyanın dört bir yanına dağılmış Ermenilerden, Süryanilerden, Rumlardan af dilenmeli. El konulan nakit ve taşınmaz mallar tazmin edilmeli” denildi.

Sendika.Org