Anayasa Mahkemesi (AYM), Edirne’de “Katil, hırsız AKP” pankartı astığı için parti binası basılarak gözaltına alınan ÖDP’liler hakkında verdiği hak ihlali kararının gerekçesini açıkladı. AYM, “İktidarda bulunan partinin eleştiriye katlanma yükümlülüğü oldukça geniştir” dedi
AYM, 2014’te yapılan yerel seçimler sürecinde AKP’nin miting yapacağı Edirne’de parti binalarına “Katil, hırsız AKP” yazılı pankart asan ÖDP üyeleri hakkında bu yılın Şubat ayında verdiği hak ihlali kararının gerekçesini açıkladı. AYM, gerekçeli kararında “insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının” ve “ifade özgürlüğü”nün ihlal edildiğini belirtti.
AYM, gerekçeli kararın “İnsan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele” başlıklı ilk bölümünde, polisin parti binasının içine gaz bombası atmasına ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:
“Maddi güç kullanımının orantılı olmadığı, başvurucuların maruz kaldıkları gücün insan olmaktan kaynaklanan değerlerini ve onurlarını zedeleyecek şekilde elem ve aşağılanma duygusu uyandırdığı ve insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının maddi boyutunun ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.”
Gerekçeli kararın “İfade özgürlüğü ihlali” başlıklı ikinci bölümünde ise, ifade özgürlüğünün “bir dereceye kadar abartıya ve hatta kışkırtmaya” izin verebileceğini belirterek, “Pankartın kamu düzeni için tehlike yarattığını ya da saldırgan bir içeriğe sahip olduğunu gösteren bir unsur da tespit edilememiştir” denildi.
AYM, Anayasa’nın 26. maddesinde yer alan “ifade özgürlüğünün ihlali” kararına ilişkin şu ifadeleri kullandı:
“Önemli ölçüde kamu politikalarını oluşturması nedeniyle bilhassa iktidarda bulunan partinin, kendisine yöneltilen görüş ve ifadeler hangi oranda kabul edilemez görülürse görülsün, eleştiriye katlanma yükümlülüğü oldukça geniştir. İktidardaki partinin politikalarını eleştiren görüş ve düşünceler ne kadar ağır olursa olsun bunlardan dolayı kişilere yaptırım uygulanmamalıdır.
İfade özgürlüğüne yapılan müdahalenin zorunlu bir toplumsal ihtiyacı karşılamadığı, orantılı bulunmadığı ve neticede demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.”
2014 yerel seçimleri öncesi AKP’nin Edirne’de miting yapacağı gün ÖDP, parti binasına “Katil, Hırsız AKP” yazılı bir pankart asmış ve bunun üzerine binaya giren polisler ÖDP üyelerine saldırmıştı.
ÖDP’liler polisten şikâyetçi olsa da Cumhuriyet Başsavcılığı yürüttüğü soruşturmada ek kovuşturmaya yer olmadığına hükmetmişti. ÖDP üyelerinin itirazı da Sulh Ceza Hakimliği tarafından reddedilmişti.
Bunun üzerine konu AYM’ye taşındı. AYM, Şubat 2020’de açıkladığı kararında, pankartın kolluk kuvvetlerince indirilmesinin ve ÖDP üyeleri hakkında pankarttaki sözler nedeniyle hakaret suçundan dava açılmasının ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna hükmetti.
Sendika.Org