Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile GKRY (Güney Kıbrıs Rum Yönetimi) lideri Nikos Anastasiadis Moskova’da “askeri iş birliği ile birlikte yatırım”, dokuz farklı alanda 25 Şubat’ta anlaşmalar imzaladılar. Rusya, ayrıca ekonomik istikrarın sağlanması için daha önce verilen 2,5 milyar avroluk borcu yeniden yapılandırıp, GKRY’ ne mali yardım sağlamaya devam edeceğini söyledi.

Deniz üssü…

Moskova ile yapılan bu anlaşmalardan önce GKRY, İsrail ile“Ekonomik Bölge Anlaşması” imzalamış ve Doğu Akdeniz’ de petrol arama çalışmalarına başlamışlardı.

Şimdi, GKRY’ nin  Rusya ile yapmış olduğu askeri anlaşma ile Rus gemileri Kıbrıs’ı kullanabilecek. Zaten daha önce de basında; “Rusya vermiş olduğu krediye karşılık ‘GKRK’ den Ada’ da bir deniz üssü mü?’ isteyecek”diye “soru işaretli haberler” dolaşıyordu. Aslında, Rusya’ nın gemileri için Kıbrıs’ ı kullanacak dense de, Rusya’ nın Tartous / Suriye de bir deniz üssü var. GKRY’ni “Uçak Gemisi” gibi de kullanabilir.

Levant enerji…

Kasım 2014’ün son haftasında Roma’ da Bakanlar düzeyinde bir toplantıda, İsrail Enerji Bakanı Silvan Şalom’un, AB Enerji Birliği Başkan yardımcısı Maros Sefkovic, Kıbrıs merkezli 1.530 km. uzunluğunda ve 3000 metre derinlikte deniz altında yapacakları petrol hattı projesi için AB fonlarından yardım talep ettiği yazıyordu.

Avrupa’ ya yılda yaklaşık 10 milyar metre küp doğal gaz taşıyabilecek ve dünyanın en uzun boru hattı olabilecek, bu proje, Filistin ile süren bölgesel anlaşmazlıklardan dolayı riskli olduğundan, AB olumlu bakmasa da, 9 Aralık 2014’te AB Enerji Bakanları Zirvesi’ nde çözüm yolları için İsrail, Yunanistan ve Kıbrıs ile görüşeceklerdi. Fakat bu önemli toplantıya, İsrail ülkesindeki siyasi krizi neden göstererek gitmemişti.

Ayrıca, İsrail’ in planları, Eliat Limanı’ ndan, Kıbrıs üzerinden AB ve dünyaya açılmayı beklerken, Moskova ve Ankara Doğalgaz’ ın naklinde anlaşınca da, bozulmuş oldu.

Rusya’ nın bu son anlaşmalarla, GKRY’ne daha da yakınlaşması ve Akdeniz’ de yerini sağlamlaştırması ile İsrail’ i özellikle Levant’ta daha da zor durumda bırakmış oluyor.

Rusya-İran…

İran, Irak ve Suriye ‘İslami doğalgaz’ yani “Güney Fars Doğalgazı”nın ihracı ve nakli için bir anlaşma yapmışlardı. Bölgenin dengelerini değiştirebilecek güce sahip, 5600 kilometre uzunluğundaki bu hat günlük 110 milyar metreküp doğalgaz taşıma kapasitesine sahip olacak ve İran-Suriye hattından, Lübnan ve Akdeniz’ e (Asaluyeh – Diyala – Tripoli – Tartus) üzerinden Avrupa’ ya gönderilecek.

Rusya’ nın Suriye ile iş birliği içinde olup, İran ile de; Ocak ayı içerisinde, Savunma Bakanlarının da, iki ülke arasında askeri ve savunma alanlarında işbirliğini öngören mutabakat anlaşması imzaladılar. Sonrasında İran Savunma Bakanı Hüseyin Dehkan: “ABD ve Batı’ nın bağımsız ülkelerin kapasiteleri ve stratejik altyapılarını yok etmeyi hedeflediklerini göz önüne aldığımızda, İran ile Rusya işbirliği, sinerji ve potansiyel kapasitelerini aktif hale getirerek, ABD’ nin yayılmacı ve aşırı politikalarıyla mücadele edebilir. Dünyada ve bölgemizdeki siyasi konular hakkında ortak görüşe sahip iki komşu ülke olan İran ve Rusya, kapasitelerini kullanarak iki ülke işbirliğinde örnek gösterilebilir” diye görüşünü bildirdi.

Mısır & Kıbrıs…

Mısır, Kıbrıs ile doğal gaz anlaşması görüşmeleri yaparken, Mısır Petrol bakanı Şerif İsmail; “Kıbrıs doğal gazının ithalinin Kahire’ nin politik çıkarları bakımından da karışıklık oluşturmadığını, deniz altından bir İsrail-Türkiye doğal gaz hattı karanlık görünse de Mısır-Kıbrıs anlaşması olur” diyordu. Mısır-Kıbrıs doğal gaz anlaşması İsrail doğal gazı ile yarışırken, Putin’ in 10 Şubat’ ta Mısır’a gitti. Mısır Devlet Başkanı Abdulfettah El Sisi ile görüşen Putin ekonomi, eğitim ve turizm konularında anlaşmalar yaptı.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ ın göreve başladığın da ilk ziyareti 1 Eylül 2014’ de Kıbrıs’ a olmuştu. Eylül 2014 ayı içerisinde de Kıbrıs ile ‘politik trafik’ bir hayli yoğun oluşunu ve nedenlerini gözden kaçırmamak gerek, çünkü Kıbrıs üzerine duyduğumuz, ‘Satılık Ada Kıbrıs’ söylemlerini de netleştirecek olan ‘Ada’ nın çevresindeki ülkeler ile petrolde söz sahibi ülkelerin ‘Petrol Politikaları’ olacak diye yazmıştım. İşte şimdiler de politik trafik sonuçlarını vermeye başladı diye düşünüyorum.

Son durum…

15 bin Rus’ un yaşadığı GKRY, aslında sahip olduğu enerji kaynakları ve Akdeniz’ de uçak gemisi görevini üstlenebilecek konumda olması ile Kıbrıs “ Hazine Adası” gibi…! Fakat bu arada İsrail, Mısır, Rusya, İran arasında kalınca, İsrail ve taraftarları da boş durmayacağa benziyor. İsrail de, Ürdün ile 26 Şubat’ ta  Kızıldeniz’ den, Ölü Deniz’e “su anlaşması” yaptı. Enerji olmazsa “Su” ile mi kendimi güçlü yaparım demek istedi..! Yoksa “Enerji”nin üzerine bir bardak su mu içti..!