Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 1 Aralık’ ta Ankara’ ya gelerek Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir görüşme gerçekleştirdiler. Gündemleri ise, Rusya-Türkiye ticareti, Suriye, IŞİD  ve enerji konusu oluşturuyordu. Bu görüşmede Putin ‘Güney Akım Projesi’ ni iptal ettiklerini söylerken, yeni bir petrol hattının da müjdesini verdi. Enerji konusunda, tabii en çok basına yansıyan da, Rusya’ nın doğal gaza yapacağı % 6 ‘ lık indirim oldu.

Yeni proje ve indirim…

Putin ‘Güney Akım Projesi’ne mevcut durumlardan dolayı ısrar etmeyeceğini söyledi.  ‘Enerji’ nin güvenli nakli, çıkarılmasından daha önemli olduğundan, durumlar dolayı anlamı ise Ukrayna’ da ki çatışmalı ortamdan olsa gerek. Bunun da AB’ nin çıkarlarına aykırı olacağını, Türkiye-Yunanistan sınırının, Türkiye tarafında ‘Rusya’ olarak, Güneydoğu Avrupa’ ya yönelik tedarik için bir gaz merkezi ( Hub) oluşturma kararı aldıklarını söyledi.
Rus Enerji şirketi Gazprom’ un CEO’ su Aleksey Miller de, Ukrayna’ dan  Türkiye’ye taşıyacakları 14 milyar metreküp transit gaz yerine, 63 milyar metre küp kapasiteli yeni bir petrol boru hattı inşa edeceklerini bildirdi. Güney Akım Projesi için, daha öncede planlanan Beregovya  Kompresör istasyonu, yeni doğal gaz boru hattının da başlangıç noktası olacak.
Enerjide % 58 Rusya’ ya bağımlı olan Türkiye’ye de ihraç ettikleri gazda, 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren de % 6 indirim yapacakları müjdesini verdi. Aslında Türkiye daha fazla indirim istiyordu. Bun cevapları ise, Gazprom devreye girip işbirliği derinleştiğinde daha da indirim yapabilecekleri oldu.

İndirim konusunda, daha sonra Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın da açıklaması ise; Türkiye’ nin indirim talebinin daha yüksek ve bu indirimin tüketiciye yansımasını ise henüz çok erken olduğunu, nedeni için de, Rusya ile müzakere edecekleri yeni boru hattında Botaş’ ın da ortaklığını konuşmaları gerektiği idi.

Rusya ‘Güney Akım Projesi’ ni neden iptal etti…

Rusya’ nın petrol ihracatının % 80’ i, doğal gaz ihracatının % 90’ ı Avrupa piyasalarına gidiyor. Ukrayna da tükettiği doğal gazın yaklaşık yarısını yani 30 milyar metre küpünü Rusya’ dan ithal ederken, Bulgaristan’ üzerinden yol alacak olan ‘Güney Akım Projesi’ ni iptal edip, neden AB’ nin zor durumda kalmasını göz ardı etti?
Putin ‘Yeni petrol’ hattını açıkladığının ertesi gün The Guardian’ da ‘Avrupa’ ya yeni doğal gaz borusu için, ‘Yıldızlar sırada’ başlığı ile bir haber çıktı. Haberde, Kasım’ ın son haftasında Roma’ da Bakanlar düzeyinde bir toplantıda, İsrail Enerji Bakanı Silvan Şalom’un, AB Enerji Birliği Başkan yardımcısı Maros Sefkovic, Kıbrıs merkezli 1.530 km. uzunluğunda ve 3000 metre derinlikte deniz altında yapacakları petrol hattı projesi için AB fonlarından yardım talep ettiği yazıyordu.

Avrupa’ ya yılda yaklaşık 10 milyar metre küp doğal gaz taşıyabilecek ve dünyanın en uzun boru hattı olabilecek, bu proje, Filistin ile süren bölgesel anlaşmazlıklardan dolayı riskli olduğundan, AB olumlu bakmadı. Fakat konuyu 9 Aralık’ ta AB Enerji Bakanları Zirvesi’ nde  çözüm yolları için İsrail, Yunanistan ve Kıbrıs ile görüşecekler.
Bir başka haber de: ‘Mısır-Kıbrıs doğal gaz anlaşması: İsrail doğal gazı ile yarışıyor’ idi.

Mısır Petrol Bakanı Şerif İsmail, Kıbrıs Enerji Bakanı Giorgos Lakkotrypis  ile Kıbrıs’ tan doğal gaz ithalini, mümkün olursa da diğer ülkelere yeniden ihracı için görüşmeleri hızlandırmak istediklerini söylediler. Fakat Mısır bunun için bir yıla ihtiyacı olduğunu söylerken, İsrail hemen yapmak istiyordu.
İsrail’ in hemen hareket geçmek istemesinin nedeni bence; İsrail Levant Bölgesi ve Sina Yarımadasındaki enerji ile ilgili pek çok şeyi tamamladı. 2015’ te kendi enerjisini üretip, 2017’ de de ihraç etme planları olduğunu zaten daha önce de söylemişti.

Çıkan haberde, ‘Mısır Petrol Bakanı İsmail; Kıbrıs doğal gazının ithalinin Kahire’nin politik çıkarları bakımından da karışıklık oluşturmadığını, deniz altından bir İsrail-Türkiye doğal gaz hattı karanlık görünse de Mısır-Kıbrıs anlaşması olur’ yazıyordu.
Böylece, Mısır ve Kıbrıs’ ın doğal gaz anlaşmaları, İsrail ve Türkiye doğal gazı ile de rekabete edecek görünüyor.

Kimler şanslı…

İşte tam durum böyle iken, Rusya’ nın Bulgaristan üzerinden AB’ ye gidecek olan ‘Güney Akım Projesi’ ni iptal edip Türkiye ile birlikte, 63 milyar metre küplük bir doğal gaz anlaşması yapmak üzere harekete geçmesi, aslında Rusya’ nın başarılı atağı idi. Türkiye’ nin de bunu kabul etmesi ile de bölge de gücünü artırmış oluyor.
Bence Rusya ile petrol anlaşmalarının devamı gelecek gibi. Çünkü, kuvvetlenen İran-Rusya ilişkileri ile, Hazar Denizi ülkelerinin Astrahan’ da yapmış oldukları ‘Hazar’a Yeni Rejim’ toplantısında Putin, İran İslam Cumhuriyeti Devlet Başkanı Hasan Ruhani ile görüşmesinde: ‘İran ve Rusya’ nın işbirliği, Ortadoğu’ da istikrarın en önemli etkeni’ demişti.
Bu arada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ ın göreve başladığın da ilk ziyareti 1 Eylül’ de Kıbrıs’ a olmuştu. Eylül ayı içerisinde de Kıbrıs ile ‘politik trafik’ bir hayli yoğun oluşunu ve nedenlerini gözden kaçırmamak gerek. Ve Kıbrıs üzerine duyduğumuz, ‘Satılık Ada Kıbrıs’ söylemlerini de netleştirecek olan ‘Ada’ nın çevresindeki ülkeler ile petrolde söz sahibi ülkelerin ‘Petrol Politikaları’ olacak.
Şimdi ise beklenen, enerjinin güvenli nakli için ‘Doğu Akdeniz’ ‘Levant Bölgesi’ nin güvenliğinin sağlanması en acil hareket olsa da, Ortadoğu’ nun istikrarında İran-Türkiye-Rusya’ nın beraberliğine Suriye de katıldığında, AB ve İsrail daha da zorlanacak görünüyor.

Bunun içindir ki, Rusya ‘Güney Akım Projesi’ni iptal edip ‘Yeni Petrol Haritası’ na geçti…