Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) Uzmanı Fatih Türkmen tarafından hazırlanan ve kurum tarafından yayımlanan “Yükseköğretim sistemi için bir finansman modeli” çalışmasında, öğrencilerin üniversite bütçelerinin yarısını karşılaması öngörüldü.

Çalışmaya göre, 2008 yılı ortalamasıyla öğrenci başına 3 bin TL’lik bir harç ile üniversite bütçelerinin yarısı karşılanacak. Bölümlerin ilk yüzde 5’lik kontenjanlarını kazanan öğrenciler harç ücretinden muaf tutulacakken ödeme gücüne göre öğrenciler belli oranlarda borçlandırılacak.

DPT Uzmanı Fatih Türkmen’in hazırladığı “Yükseköğretim sistemi için bir finansman modeli önerisi” isimli çalışmada, Türkiye’deki yükseköğrenim için Avustralya modeli önerildi. Buna göre yeni modelde yükseköğretim sisteminin finansmanı “öğrenci harçları, döner sermaye gelirleri ve merkezi bütçe katkısından” oluşacak. Ancak bu modelde, üniversite bütçelerinin yaklaşık yarısı öğrenci harçlarından karşılanacak. Bir başka ifadeyle 2008 itibariyle ortalama öğrenci başına 3 bin TL’lik tutar öğrenci harçları yoluyla karşılanacak. Döner sermaye gelirleri, üniversitenin genel geliri kabul edilecek ve bu gelirler üniversite harcamalarının yüzde 35’ini karşılamak için kullanılırken kalan yüzde 15’lik kısım ise merkezi bütçeden üniversitelere yapılan yardımlardan oluşacak.

Burslar daraltılıyor
Modelde, öğrenciler için de gelire dayalı kredi sisteminin devreye sokulması önerildi. Buna göre özel kesim de öğrenciye kredi verebilecek. Böylece bankalara ve tarikatlara gün doğacak. Tasarıda bursların da çok sınırlı bir çerçevede verilmesi dikkat çekiyor. Buna göre, öğrenci kazandığı bölümü ilk yüzde 5’lik dilimde kazanırsa gelir durumu ne olursa olsun harç ödemesinden muaf tutulacak. Ayrıca belirlenen eşik değer gelirinden daha düşük hane gelirine sahip öğrenciler bölümlerini ilk yüzde 25’lik, ilk yüzde 50’lik dilimlerde kazanmaları halinde sırasıyla kredinin yüzde 25 ve 50’sini ödemekle yükümlü olacak. Yoksul ve okula girişte bu burs imkânından yararlanmayan öğrenciler de belirli bir akademik başarı çizgisini yakaladıklarında burs imkânına erişim kazanacaklar.

Çalışmaya göre yeni sistemde özel üniversitelere benzer bir şekilde üniversite düzeyinde en yüksek karar organı ve kurum tüzelkişiliğini temsil olarak mütevelli heyet benzeri bir yapı kurulacak. Yeni yapıda dershanelere aktarılan kaynağın azaltılması için de TRT’nin devreye girmesi söz konusu olabilecek. TRT bu konuda deneyimli özel öğretim kurumlarından hizmet alma yoluna gidebilecek. Bu deneyimli dersanelerin nasıl seçileceği, kimlerin batırılıp kimlerin ihya edileceği ise tahmin edilebiliyor.

Referans’ın haberinden faydalanılmıştır