AYM; 20 Mayıs tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan kararında Artvin Cerrattepe’deki maden arama faaliyeti için verilen ‘ÇED olumlu’ kararını iptal etti
Anayasa Mahkemesi (AYM), Cerrattepe için verilen ‘Çevresel Etki Değerlendirme’ (ÇED) olumlu raporu iptal ederek Anayasanın 20’nci maddesi uyarınca hak ihlali kararı verdi. 20 Mayıs tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan karar bir üyenin karşı oyuna karşı oy çokluğu ile kabul edildi.
Kararda, projede su kirliliği, orman tahribatı, ekosistem bütünlüğü açısından karşı karşıya kalınabilecek durumlar için alınan önlemlerin belirtilmediği vurgulandı. Proje alanının şehir merkezine yakın olması sebebiyle insan sağlığı üzerinde ciddi etkileri olabileceği de vurgulanırken çıkarılacak cevherin içeriği bakımından çevre ve canlı sağlığı açısından tehlikeli olduğunun altı çizildi.
Yeniden yargılamanın yolunu açan mahkeme, kararı Rize İdare Mahkemesi’ne de yolladı.
Artvin’in en önemli bölgelerinden olan Kafkasör Yaylası ve Milli Parklar bölgesinde yer alan Cerattepe ve Genya mevkilerinde madencilik faaliyetleri, bundan yaklaşık 30 yıl önce Kanada menşeli Cominco firması tarafından planlandı.
Bu çalışmaların üzerine, madencilik faaliyetlerine karşı yerelde mücadele başlatan Artvin halkı, 1995 yılında tek çatı altında birleşerek Yeşil Artvin Derneği’ni kurdu ve dernek öncülüğünde maden arama çalışmalarına karşı mücadele başlattı.
Bölgedeki ilk maden projesi, verilen hukuk mücadelesi sonunda 2002 yılında iptal edildi. Bu gelişmenin ardından Cominco bölgeden çekilerek, buradaki haklarını bir başka Kanada kökenli firma Inmet Mining’e devretti. Ancak, bölgede devam eden mücadele sonunda Artvinliler, bu bölgedeki maden çalışmalarını ve ruhsatlandırmaları iptal eden yargı kararı alarak. bölgedeki bütün faaliyetleri durdurdu.
Bu kararların ardından Artvin Valiliği, maden firmasına ‘çevreye verdikleri geri dönüşümsüz zararlar’ nedeniyle ağır para cezaları kesti.
Ancak ne var ki, AKP’nin torba yasalar çıkardığı dönemde, Maden Yasasında yapılan değişiklilerle araya sokulan bir ifadeye dayanılarak bu maden sahası 2011 yılında, verilen yargı kararına karşın yeniden ihale edilerek ruhsatlandırıldı. Bu ihaleyi de Cengiz Holding’in yan firması olduğu ileri sürülen Özaltın Madencilik firması alırken daha sonra devreye yine Cengiz Holding’in Eti Maden şirketi girdi ve çalışmaları başlattı.
Artvinliler, 2013 yılında da bu çalışmalara karşı yeni bir hukuk mücadelesi başlattı. Yeşil Artvin Derneği öncülüğünde 751 kişi ile 61 avukat, 8 Temmuz 2015’te Rize İdare Mahkemesi’ne, maden çalışmaları için alınan ÇED olumlu raporunun, ‘yürütmesinin durdurulması ve iptali’ istemiyle Türkiye’nin en büyük çevre davasını açtı.
İşletmeci firma, ÇED Raporu ile ilgili verilmiş bir yargı kararı olmaması nedeniyle Artvin Valiliği’ne başvurarak 16 Şubat 2016 tarihinde iş makinelerini Cerattepe bölgesine çıkarmak istedi.
Artvinliler ise, kendi araçları ile yola kurdukları barikatlarla iş makinelerinin bölgeye çıkmasına izin vermedi. İki gün boyunca polis ve jandarmanın biber gazı, cop ve plastik mermi ile yaptığı müdahalelerin ardından iş makineleri Cerattepe bölgesine çıkarıldı.
Olayların büyümesi üzerine Artvin heyeti ile Ankara’da görüşen dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu, hukuki süreç sona erene kadar Cerattepe’de çalışma yapılmaması yönünde talimat verdi.
Sonuçta Danıştay, 2017 yılı Temmuz ayında yerel mahkemenin “Madencilik yapılabilir” kararını onadı. Böylece Cerattepe’de madencilik faaliyeti başladı.
Sendika.Org
