Erzincan İliç’te arama kurtarma çalışmaları devam ediyor ancak patlamayla birlikte saçılan siyanür nedeniyle orta ve uzun vadede riskler de oluştu. Siyanürün yer altı sularına veya Fırat Nehri’ne ulaşması bölgesel bir felaketi tetikleyebilir
Erzincan İliç’te bulunan Kanadalı altın firması Anagold’a ait madende siyanürlü cevherin bulunduğu baraj patladı. Resmî açıklamalara göre 9 işçiden haber alınamıyor. Arama kurtarma çalışmaları devam ediyor ancak patlamayla birlikte saçılan siyanür nedeniyle orta ve uzun vadede riskler de oluştu.
Siyanürlü maden/cevher zenginleştirme işlemleri nedeniyle meydana gelme olasılığı bulunan ve geçmişte de yaşanmış, siyanür ve tehlikeli kimyasalların taşınması esnasında yaşanan kazalar, asidik madde içerikli atık barajı yıkılması ya da sızıntısı, membranın (geçirgenliği engelleyen zemin kaplaması) delinmesi sonrası siyanür içerikli çözeltinin yeraltı suyuna karışması ve taşma gibi ekolojik yıkıma neden olabilecek tehlikeler mevcut.
Erzincan İliç’te siyanür içerikli atık barajı yıkıldı. Milyonlarca ton siyanürlü toprak vadi boyunca kaydı. Maden bölgesinde kullanılan membran (geçirgenliği engelleyen zemin kaplaması) siyanürlü toprağın kaydığı bölgede yok. Dolayısıyla siyanürün toprağa ve yer altı sularına geçmesinin önünde bir engel kalmadı.
Atığın sıvı değil de toprak olması, toprağa ve yer altı sularına karışma hızını düşüren bir faktör ancak maden mühendisleri bu büyüklükteki bir atığın temizlenmesinin aylar süreceğini belirtiyor. Bu hızı etkileyen bir faktör de yağmur. Yağmurun yağması, siyanürün toprağa ve yer altı sularına karışma hızını artıracak. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün hava tahminleri ise şöyle:
Maden sahasının Fırat Nehri’ne yakınlığı, daha büyük ölçekli bir felaketi gündeme getiriyor. Siyanür sızıntısının Fırat Nehri’ne ulaşması durumunda nehirdeki bütün yaşamı etkileyecek, nehir suyunu tamamen kullanılmaz hale getirecek bir felaketle karşı karşıya kalabiliriz. Bunun etkisi nehir ekosistemiyle de sınırlı kalmaz.
T24’ün derlediği habere göre 30 Ağustos 2000’de Romanya’nın kuzeyinde bulunan Baire Mare Aurul altın madeninde zehirli atık materyali barındıran baraj yıkıldı ve 100 bin metreküp siyanürlü atık su, Tizsa Nehri’ne karıştı. Sızıntının ardından siyanür, Sırbıstan, Bulgaristan ve Romanya’ya ulaşan Danube Nehri’ne kadar karıştı.
Macaristan Çevre Bakanlığı o dönem yaptığı açıklamada, siyanür sızıntısının insan sağlığını tehdit ettiğini vurgularken Tizsa Nehri’nin kuzeyinde içme suyundaki siyanür seviyesinin limitin 100 katına ulaştığını açıkladı.
Siyanürle zehirlenen yalnızca insanlar değildi. Sızıntı, bölgedeki ekosistemi tümüyle etkiledi. ‘Ölü nehir’ adını alan Tizsa’da balıkların yüzde 80-100’ü zehirlenerek öldü. Ayrıca bölgede yaşayan vahşi hayatın çoğu yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Geçimini nehirlerde balıkçılıkla sağlayan vatandaşlar, restoranlar ciddi anlamda ekonomik sıkıntı çekti.
Fırat Nehri’nin de Suriye ve Irak’tan da geçtiğini düşündüğümüzde tehlikenin etki alanı da genişliyor.
Sendika.Org
