Kontrolsüz yıkımın sonucu: Hatay’da hava kalitesi halk sağlığı açısından kritik eşikte
Türk Tabipleri Birliği ve Temiz Hava Hakkı Platformu, yaptıkları ölçümler sonucu Hatay’da hava kalitesinin endişe verici bir seviyeye ulaştığını belirtti

Türk Tabipler Birliği Hatay Antakya şehir merkezindeki resmi hava kalitesi ölçüm istasyonu depremin ilk günü olan 6 Şubat günü saat 04.00’da yapılan son ölçümden günümüze kadar (28 Ağustos) devre dışı kaldığını belirtti. Ayrıca Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın resmi hava kalitesi izleme sitesinde (www.havaizleme.gov.tr) geçtiğimiz 6 ay boyunca bu istasyon için partikül madde 10 ve partikül madde 2.5 ölçümünün raporlanmadığını da ekledi. Bölgedeki ağır yıkım çalışmalarının halk sağlığını yaşamsal düzeyde etkilediğini belirten TBB, bu kirliliğe karşı denetim yapılmadığını ve önlem alınmadığını belirtti.
Türk Tabipleri Birliği ve Temiz Hava Hakkı Platformu, yaptıkları ölçümler sonucu Hatay’da hava kalitesinin endişe verici bir seviyeye ulaştığını raporladı. 7 Haziran-23 Ağustos 2023 tarihleri arasında ince partikül madde (PM2.5)2 ölçümü yapan kurumların ulaştığı veriler ise şöyle:
- 10-11 Haziran günleri yapılan ve 22 saat 13 dakikalık kesintisiz ölçümde, PM2.5 ortalaması 48 µg/m3 olarak tespit edilmiştir. Bu değer DSÖ’nün 24 saatlik kılavuz değerinin 3 katından fazladır. Aynı gün ölçülen en yüksek PM2.5 değeri 185 µg/m3’tür.
- 16-17 Haziran günleri yapılan ve 23 saat 16 dakikalık kesintisiz ölçümde, PM2.5 ortalaması 16 µg/m3’tür ve kılavuz değerin üstündedir.
- 10-11 Temmuz günleri yapılan ve 21 saat 10 dakika süren kesintisiz ölçümde, PM2.5 ortalaması 17 µg/m3 olarak tespit edilmiştir. Bu değer DSÖ’nün 24 saatlik kılavuz değerinin üstündedir. Aynı gün ölçülen en yüksek PM2.5 değeri 121 µg/m3 olarak kayda geçmiştir.
Sadece 24 saatlik ölçüme en yakın süre boyunca yapılan ölçümler bile dikkate alındığında, DSÖ’nün yılda 3-4 günden fazla aşılmaması gerektiğini belirttiği 24 saatlik ortalama PM2.5 konsantrasyonları 3 gün aşıldığı kaydedilirken, ölçümlerin kesintisiz yapılması durumunda bu kılavuz değer aşımının da çok daha fazla tekrarlanma riskinin olduğu belirtildi.
Türk Tabipler Birliği ve Temiz Hava Platformu’nun önerileri ise şöyle:
- Tüm deprem bölgesindeki hava kalitesi izleme istasyonları bir an önce devreye alınmalıdır.
- Bölgedeki tüm istasyonlarda PM2.5 parametresinin ölçümüne zaman kaybetmeksizin başlanmalıdır.
- İstasyonlardan elde edilen verileri içeren hava kalitesi durumu ve raporlar www.havaizleme.gov.tr ve valilik web sitelerinden eksiksiz ve sürekli olarak yayımlanmalıdır.
- Meteorolojik gelişmeleri de dahil eden bir modelleme çalışması ile enkazlardan kaynaklı tozun yerleşim alanları üzerinde dağılımı tespit edilmeli, enkaz depolama alanları ve yerleşim alanları bu modelleme sonuçlarından yararlanarak konumlandırılmalıdır.
- Yıkımlar bir plan dahilinde ve çalışanlar dışında insanlar yıkım alanından uzaklaştırılarak yapılmalıdır.
- Yıkım, enkaz transferi ve enkaz depolama alanlarında boşaltılması esnasında sulama yapılmalı, taşıyıcı kamyonların üstü seyir halinde tozumayı önlemek için kapatılmalıdır.
- Çalışanlar mutlaka koruyucu ekipman ile donatılmalı ve bu ekipmanların kullanımı zorunlu hale getirilmelidir.
Sendika.Org