TÜİK, Mart 2021 dönemine ait işgücü ve işsizlik raporu ve DİSK-AR’ın işsizlik ve istihdam görünümü raporu yayımlandı. DİSK-AR’a göre geniş tanımlı işsizlik 9,2 milyonu bulurken TÜİK’in açıkladığı istihdam verileri de tartışma yaratmakta
TÜİK, Mart 2021 dönemine ait işgücü ve işsizlik verilerini yayımladı. TÜİK’in ardından DİSK-AR da işsizlik ve istihdam görünümü raporunu yayımladı. Raporlardaki veriler ise oldukça çarpıcı.
TÜİK’in verilerine göre Mart 2021’deki işsiz sayısı 4 milyon 236 bin. Bu sayı bir önceki aya göre 59 bin kişi daha fazla. Orana vurulduğunda ise %13,1 seviyesinde işsizlik var.
TÜİK, yeni metodolojisiyle artık dört türde işsizlik verisi açıklayacağını duyurdu. Bunlar şöyle:
1) Dar tanımlı işsizlik
2) Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı
3) İşsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı
4) Atıl iş gücü (Geniş tanımlı işsizlik)
DİSK-AR, kendi raporunda bu metodolojiyle görünmez kılınan gerçeklere de dikkat çekiyor.
“Örneğin istihdam olup çalışmayanlar aylık verilerde yok. Bu nedenle salgın döneminde istihdamda görünüp işbaşında olmayanların sayıları TÜİK verilerinde yer almıyor. Yine iş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı, ümidini kaybeden işsizlerin sayısı ve genç işsizliğe ilişkin ayrıntılar TÜİK’in aylık verilerinde yer almıyor. TÜİK ayrıca üç aylık veriler açıklayacağını ve ayrıntıların burada yer alacağını açıkladı. TÜİK üç aylık verileri 18 Mayıs 2021’de açıklayacak. O nedenle aylık veriler detaylı analiz yapmak için yeterli değil.” ifadeleriyle TÜİK verilerine yansıtılmayanlara da dikkat çekilmekte
İş arayan işsizlerin yanı sıra iş gücüne katılmadığı halde iş aramayanların da dahil edildiği geniş tanımlı işsizlik ise TÜİK’e göre %25,8 seviyesine ulaşmakta. Bu da 9,2 milyon geniş tanımlı işsiz demek.
15-24 yaş arasındaki işsizliği ifade eden genç işsizlik oranı ise %25 seviyesinde. DİSK-AR, raporunda TÜİK’in cinsiyete göre sınıflandırılmış verilerini de ekleyerek genç işsizlik içerisinde genç kadın işsizliğinin çok daha baskın olduğunu belirtiyor. TÜİK verilerine göre Mart 2021 döneminde genç erkeklerde işsizlik oranı yüzde 21,9 olarak gerçekleşmişken genç kadınlarda işsizlik oranı yüzde 30,1 olarak gerçekleşmiştir. Böylece her 3 genç kadından biri işsiz durumdadır.
DİSK-AR’ın yayımladığı rapora göre TÜİK’in yayımladığı mevsim etkilerinden arındırılmış zamana bağlı eksik istihdam değişimi 928 binden (Mart 2020) 1 milyon 647 bine (Mart 2021) yükselmiştir. Böylece zamana bağlı eksik istihdam oranı değişimi son bir yılda %77 seviyesindedir
TÜİK’in yayımladığı verilere göre dört tür işsizlik verisinde de kadınların işsizliği erkeklere göre oldukça yüksek.
TÜİK’in istihdam verileri ise tartışma yaratıyor. DİSK-AR’ın raporunda TÜİK’in verilerine göre son bir yılda 1 miyon 726 bin kişilik bir istihdam artışı yaşandığı belirtilirken pandemi sürecinde bu artışın nereden geldiğinin belirsiz olduğu vurgulanıyor. TÜİK’in istihdamda olup işbaşında olanların sayısını açıklamadığını ve çarpıklığın da buradaki şaibeden kaynakladığının vurgulandığı DİSK-AR raporunda İŞKUR ile TÜİK verileri arasında da bir uyumsuzluk olduğu belirtiliyor.
Ayrıca iktisatçı yazar Mustafa Sönmez de bu veriye sosyal medya hesabından tepki gösterdi.
TÜİK yine aklımızla dalga geçiyor:
Ne olmuş da Şubat tan Mart’a 1 ayda sanayi istihdamı 480 bin artmış. Yılılk artış 580 bini bulmuş?
Sanayiye pandemi etkisi pozitif mi nedir?
Bunu açıklayacak babayiğit var mı? pic.twitter.com/zh6dWYhYS9— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) May 10, 2021
DİSK-AR’ın raporuna göre pandemi süreci boyunca dar tanımlı işsizlik ile geniş tanımlı işsizlik arasındaki açı giderek artıyor. Bunun en önemli sebepleri ise iş bulma umudunun tükenmesi sonucu iş aramaktan vaz geçme ve işten çıkarmanın yasaklanıp kısa çalışma ya da mesailerin düşürülmesi gibi hileler yer almaktadır. Bu etkenler sonucunda dar tanımlı işsizlik ile geniş tanımlı işsizlik arasındaki açı aşağıdaki grafikteki gibi değişmiştir.
Sendika.Org
