Olası İstanbul depremiyle ilgili dikkat çeken açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Naci Görür, “Marmara’nın yerkabuğu altında birikmiş bir enerji var. 1999 depremleri Marmara’nın altındaki fayı dolayısıyla kabuğu tetikledi. Doğu Anadolu’da meydana gelen depremler buraya doğru enerji transferi gerçekleştiriyor ve yer kabuğunu altındaki fayı etkiliyor. Bu kabuk çatırdamaya başladı. Günün birinde enerjinin boşalması için kırılacaktır. Bu kırılma sonucu İstanbul’u 7,2 büyüklüğünde bir deprem beklediğini söyleyebiliriz” dedi
CHP Ataşehir İlçe Örgütü’nün 25 Şubat’ta düzenlediği deprem konulu panele konuşmacı olarak katılan Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, açıklamalarda bulundu. İstanbul’u 7,2 büyüklüğünde bir deprem beklediğini ifade eden Görür, “Marmara’nın yerkabuğu altında birikmiş bir enerji var. 1999 depremleri Marmara’nın altındaki fayı dolayısıyla kabuğu tetikledi. Doğu Anadolu’da meydana gelen depremler buraya doğru enerji transferi gerçekleştiriyor ve yer kabuğunu altındaki fayı etkiliyor. Bu kabuk çatırdamaya başladı. Günün birinde enerjinin boşalması için kırılacaktır. 1999 depremlerinden hemen sonra İstanbul, gelecek depreme hazırlanmalıydı” dedi.
“Çalışma fazla sürmedi”
Başlangıçta hem niyetlerin hem de gayretlerin iyi olduğunu vurgulayan Görür, şöyle konuştu: “Belediyeler afet işleri kurdu. Konteynerler kuruldu. Toplanma alanları belirlendi. İletişim parametreleri işler hale getirildi. Sonuç olarak da çalışmalar hızlandı. Yapı stoku elden geçirilmeye başlandı. Yollar köprüler viyadükler üzerinden çalışmalar yapıldı. Ama bu çalışma fazla sürmedi. Biz depremi birkaç yıl içinde unuttuk. Depremi unutmayacağız, 1999 milattır diyorduk ama her şey eskisi gibi oldu. İstanbul’u depreme hazırlama noktasında önemli şeyler de yapıldı. Alt yapı belli ölçüde elden geçti köprü, viyadük, devlet daireleri güçlendirildi. Okullar, hastaneler güçlendirildi. Ama bu yapılan şeyler, yapılması gerekenlerin yanında oldukça az. Şimdi İstanbul’u depreme hazırlama 20 yılda olabilirdi. Neler yapılabilirdi veya bundan sonra neler yapmalıyız konuşmak gerekirse, İstanbul’u ya da bir kendi oluşturan parametreleri deprem güvenli hale getirmek lazım. Kent bileşenleri Yönetim, halk, çevre, yapı stoku alt yapı ve ekonomi gelir.”
“Risk çalışmalarına başlanması gerekir”
Yönetimin yapması gerektiği en önemli şeyin tehlike analizi yapmak olduğunu dile getiren Görür, “Önce yönetimin organize olması ve bir afeti nasıl yöneteceğini bilmesi, ona göre gerekli planlamaların hazırlıkların içinde olması yapılması gerekir. Yönetimin yapacağı en önemli şey tehlike analizi yapmak. Tehlikeyle ilgili tüm bilgileri ortaya koymaktır. Daha sonra bu tehlike gerçekleştiği takdirde riskler neler olacaktır, onları belirlemek ve risk haritalarını İstanbul’da ölçeğinde ya da her bir ilçe için yaptırmalıdır. Üçüncü adımda risklerin en fazla olduğu yerlerde risk çalışmalarına başlanması gerekir” şeklinde konuştu.
“Halk deprem konusunda bilinçsiz”
Görür halkın da deprem konusunda bilinçsiz olduğunu kaydederek “Halk depremin ne olduğunu biliyoruz anladık diyor ama fiiliyatta bu böyle değil. Henüz halkımız, deprem öncesi ne yapacağını bilmiyor veya umursamıyor. Oturdukları binaların depreme güvenlikli olup olmadığını yaptırmış ve bunu gereğini yapmış değil. Deprem sırasında ailece ne yapacaklarını, sarsıntı başladığında nereye kaçacaklarını nerede duracaklarını, çocuklarına öğretmiş değil, bunun tatbikatını yapmış değil. Sarsıntı sırasından merdivenleri kullanmak suretiyle ya da asansörlere hücum ediyorlar. Üçüncü, dördüncü kattan aşağıya inmek gibi bir yanlışlık içine giriyorlar. Aile bireyleri deprem sonrası elektrik-doğalgaz şalterini nasıl kapatacaklarını bilmiyor. Halk deprem güvenli yaşam tarzını bilmiyor evini depreme uygun düzenlemiyor. Yatak odalarında büyük gardıropların altında yaşıyor, duvara tutturmuyor. Olabilecek bir depremde gardırobun nelere sebep olacağının bilincinde değil” dedi.
“Deprem en büyük çevre felâketidir”
Depremde oluşabilecek çevre kirliğine de dikkat çeken Görür, “Deprem en büyük çevre felâketidir. Çevreyi koruyacak önlemler alınmamıştır. Olabilecek milyonlarca ton molozun nereye konacağı nasıl bertaraf edileceği, molozların ekonomiye nasıl kazandırılacağı, nerelerde gömüleceği, saklanacağı, hava su toprak, yer altı suyuyla, göl veya denizle temasın nasıl engelleneceği konusunda bir çalışma yok” ifadelerini kullandı.
“En az deprem kadar önemli”
Görür, “Yol ve viyadükler belli ölçüde elden geçti ama doğal gaz şebekesi, tatlı su şebekesinin atık, kanalizasyon şebekesinin ne ölçüde deprem güvenli olduğunu bilmiyoruz. Olası bir depremde nerede ne kadar yangın çıkacak bilmiyoruz. İstanbul’daki tatlı su barajları ne ölçüde depreme dayanıklı bilmiyoruz. Deprem sırasında insanlar suya yiyeceğe muhtaçken salgın hastalık kol gezerken İstanbul’daki barajların kaybedilmesi durumunda olabilecek afet en az deprem kadar önemli olacaktır” dedi.
Sendika.Org (Vedat Örüç)
