Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Antalya’da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüştü. Çavuşoğlu, Erdoğan’ın Esad’la ilgili sözlerini düzelten bir açıklama yaparak “Amacımız IŞİD ve Nusra’yı temizlemek” dedi. Lavrov ise “Sadece anlaşmalarımız çerçevesinde işbirliğine devam edeceğiz” şeklinde konuştu ve Halep’i “teröristlerden temizleyeceklerini” açıkladı

Türkiye-Rusya Ortak Stratejik Planlama Grubu 5. Toplantısı, Antalya’nın Alanya ilçesinde bir otelde, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Rus mevkidaşı Sergey Lavrov eş başkanlığında yapıldı. İki ülke bakanları 2017-2018 Yılları İstişareler Eylem Planı’nı da imzaladı.

Basına kapalı gerçekleştirilen görüşmenin ardından, taraflar ortak basın toplantısı düzenledi.

“Amacımız IŞİD ve Nusra’yı temizlemek”

Çavuşoğlu ve Lavrov’un basın toplantısında, Tayyip Erdoğan’ın “Esed’in hükümranlığına son vermek için biz oraya girdik, başka bir şey için değil” açıklaması da gündeme geldi. Açıklamaya yönelik değerlendirme istenilen soruyu cevaplayan Çavuşoğlu, Fırat Kalkanı Harekatı’nda amacın son derece net olduğunu ifade ederek Türkiye’nin bölgeyi IŞİD’den temizlemek istediğini söyledi.

“El Nusra’nın tamamen temizlenmesi gerekiyor”

Çavuşoğlu, “Esasen Irak ve Suriye’nin DEAŞ’tan tamamen temizlenmesi gerekiyor, El Nusra’nın tamamen temizlenmesi gerekiyor. Terör örgütlerinin hepsiyle mücadele etmek gerekiyor. Siyasi bir çözüm olmazsa Suriye’nin milli birliği, toprak bütünlüğü sağlanmazsa bugün DEAŞ’ı temizlersiniz yarın başka bir terör örgütü ortaya çıkar. Bataklığı kurutmanız lazım, bunun da en iyi yöntemi siyasi çözüm” diye konuştu.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, bu nedenle siyasi çözüm ve ateşkes sağlanmasını istediklerini belirterek Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad konusundaki görüşlerinin de belli olduğunu kaydetti.

Çavuşoğlu “600 bin insanın ölümünden sorumlu Esad hakkında Rusya’dan farklı düşünebiliriz” dedi. Ancak ateşkes ve siyasi çözüm konusunda Rusya ile hemfikir olunduğunu belirten Çavuşoğlu, “Suriye’nin birliğine ve toprak bütünlüğüne çok önem veriyoruz. Ne İran, ne Suriye ne Irak’ın toprağında gözümüz yok. Ben inanıyorum ki Rusya’yla yakın iş birliğimiz, liderlerimizin vizyonu ve bizim çabalarımız bizi bu sonuca ulaştıracaktır” değerlendirmesinde bulundu.

Erdoğan’ın Esad açıklamasına Lavrov’dan yanıt

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise Putin ve Erdoğan’ın son birkaç gün içinde üç defa telefon görüşmesi yaptıklarını belirterek şöyle konuştu:

Şahsi görüşmelerinde konuşulan imzalanan dokümanlar çerçevesinde işbirliğimiz devam ediyor. Erdoğan’ın beyanlarıyla ilgili; biz Moskova olarak sadece ve sadece anlaşmalarımız çerçevesinde işbirliğine devam edeceğiz. Suriye de buna dahil. Suriye’ye barış getirme amacıyla işbirliğine devam edeceğiz. Rusya ve Türkiye’nin işbirliği, barışın gelmesine ivme kazandıracaktır. Sayın Bakan’ın da söylediği gibi şu anda bir duraklama var. Uluslararası kuruluşların, grupların bu konuyu hızlandırmaları lazım. Şu anda bir duraklama var. Uluslararası kuruluşlar bu konuyu hızlandırmaları lazım ama nedense hareket gelmiyor. Somut adımlarla işbirliğimiz devam edecektir. Doğu Halep’le ilgili ne diyebilirim. Şu anda bir eleştiri bombardımanı var. Son günlerde biraz kesildi. İlgili makamlar Musul’da mevcut durumdan farklı olmadığını anladılar Halep’teki durumun. Halep’i teröristlerden kurtaracağız. Musul’da şu anda daha halk evlerinde yaşıyor. Biz onların orayı (Halep’i) boşaltmasını istedik. Çünkü teröristlerden temizlemek için harekete geçmemiz lazım. Ortaklarımız buna itiraz ettiler. Bize göre oradaki insanlar kullanılıyor. Ne yazık ki bunu söylemek zorundayım. Biz Suriye hükümetine yardımcı olduk ve oradaki çıkışların da kapatılması için yardımcı olduk. Birçok insan o koridoru kullanarak hayatını kurtardı. El Nusra ile bu konuda mücadelemize devam edeceğiz. Ilımlı muhalefetle El Nusracıları ayrıştırmamız gerekiyor ama bu kolay bir iş değil. Doğu Halep’teki durumla ilgili bizler mücadelemize devam edeceğiz. Suriye halkına silahsız halka, yardıma ihtiyacı olan halka yardım etmeye devam edeceğiz. Engelleme olmaması için çalışıyoruz. Ben anlamıyorum neden bu insani yardıma ve konvoy şeklinde oraya ulaşması için hala bir şeyler yapılmıyor? Biz insani yardımı oraya ulaştırıyoruz. Batı tarafı da umarız bizim gibi buna devam eder.

“Bab’daki saldırıyla ilgimiz yok”

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Bab yakınlarında 3 Türk askerinin hayatını kaybettiği, 10 askerin yaralandığı saldırı hakkındaki bir soruyu yanıtladı.

Lavrov, “Saldırı gerçekleştikten sonra temsilcilerimiz arasında konu ele alındı. Rusya’nın bu olayla bir ilgisi bulunmadığı konusunda bir anlayış hakim. Suriye’nin de bununla bir ilgisi yok. ABD öncülüğündeki koalisyon ile bulunan iletişim kanalları üzerinden 24 Kasım’da saldırının gerçekleştiği bölgede hangi ülkenin uçaklarının bulunduğunun kontrol edilmesinden yanayız” diye konuştu.

Ancak Lavrov’un sözlerinin basın toplantısı sırasında “Bab saldırısını Rusya Federasyonu yapmadı, Suriye yaptı” şeklinde çevrilmesi karışıklık yarattı.

Lavrov’un Bab’la ilgili açıklamasına ilişkin Türk ve Rus kaynaklardan daha sonra bir düzeltme geldi. Dışişleri kaynakları Lavrov’un Türk basınına yansıdığı gibi  “saldırıyı Rusya’nın değil, Suriye rejiminin yaptığı” şeklinde bir açıklama yapmadığı belirtildi. Tercüme hatası olduğunu ifade eden yetkililer, Lavrov’un “Türk askerlerinin hayatını kaybettiği Bab saldırısını ne Rusya ne de Suriye rejimi yapmıştır” dediği ifade edildi.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun açıklamalarından satır başları şöyle:

*Bugün bir eylem planını imzaladık. Bölgesel konuları da değerlendirdik. Türkiye ve Rusya birlikte hareket ederse birçok sorunu çözebiliriz. Kıbrıs’taki son gelişmeler konusunda bilgi verdik. Karadeniz-Akdeniz-Suriye-Irak konusundaki işbirliğimiz bölgenin barışı, istikrarı, birliği için çok önemli. Sayın Putin ve Erdoğan sık sık telefonda görüşüyorlar. Biz de Sergey’le her platformda bir araya geliyoruz.

*Halep’te maalesef siviller ölüyor. Tüm Suriye’de ateşkes sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması lazım. Siyasi çözüm konusunda Rusya’yla ortak anlayışımız var.

*Türk Akımı anlaşması meclis tarafından en kısa zamanda onaylanacak. Akkuyu projesi yine çok önemli proje. Bunların hayata geçmesi için de bizler ortak çaba sarf edeceğiz.

Amacımız bu coğrafyada Rusya-Türkiye işbirliğinin güçlenerek devam etmesi.

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un açıklamalarından satır başları şöyle:

*Gerçekten Alanya’ya geldiğiniz andan itibaren insanların misafirperverliğini hemen hissediyorsunuz. Halkımızın burayı neden bu kadar çok sevdiğini anlamış olduk. Havalimanında ülkemizin vatandaşlarını gördüm. Alanya’yı seçtiğimize onlar da mutlu oldular. Bence çok güzel bir görüşme gerçekleşti. Gerçekten çok ciddi konular var. Özellikle Suriye’yle ilgili hem fikiriz. Bu ülkede kanın durması lazım bir an önce. İnsani yardımın da sürekliliğini temin etmemiz gerekiyor. Bu konuda da işbirliğimiz devam edecektir. Uluslararası Suriye Destek Grubu çerçevesinde hız vereceğiz.

*Ayrıca diğer ülkelerde de neler olup bittiğini konuştuk. Libya, İran ve diğer ülkelerde şu anda tutumumuz aynı. Gerçekten bu diyaloğa devam etmemiz lazım.

*Bu bölgede yaşayan halkların da sesi duyulacak şekilde bu diyalogların devam etmesini sağlamak konusunda hem fikiriz.

*Kafkaslarda, Karadeniz bölgesindeki konular da ele alındı ikili görüşmelerimizde. Ukrayna konusunu görüştük. Ukrayna-Rusya arasındaki anlaşmazlık konusunda destek vereceğini söyledi sayın meslektaşım.

*Her iki taraf da normalleşmenin hızlı olmasında hemfikir. Başkanlarımız bu konuda siyasi iradelerini ortaya koydular.

*Bundan sonraki aşamada da ticaret ve ekonomide aksamaları ortadan kaldırmak için çalışmalarımız olacaktır. Dış ticaret hacmimiz düşüyor bunu düzeltmemiz lazım. Lojistik konuları ele aldık. Yaptırımların sürekli bir şekilde ortadan kaldırılması konusunda da hemfikir olduğumuzu görüştük.

*Rusya olarak şu anda Türk Akımı konusunda olumlu gelişmeyi dile getirdik.

*Turizm konusunda çalışmalar devam edecek, bunlar hız kazanacak. Güvenlik konusunda daha önceki tavsiyelerimizin göz önünde bulundurulacağını umuyoruz. Vize konusunu da ele aldık.

*Bundan sonraki ilişkilerimizde de normalleşme sürecinin hız kazanması için elimizden geleni yapmaya hazır olduğumuzu ifade ettik.

Soru-cevap

Lavrov: (Ticaret, ekonomi, vize) Biz yaptırımları kaldırmak konusunu aşama aşama yapıyoruz. Şu anda hiçbir engel yok ticareti geliştirmek için. Üreticilerden bu konuda çalışmalar yapılsın, özellikle gıda ürünlerinin temiz olmasını ve standartlara uygun olmasını istedik. Rusya’da çalışmalar devam ediyor, Türk iş adamları hiçbir zaman durmadı. Büyük yatırımcılara destek veriyoruz. Bundan sonraki aşamalarda da büyük projelerde Türk firmaları kullanmaya devam edeceğiz.

Vize konusuna değindik. Vizesiz uygulamaya geçmeden önce bazı konular var güvenlikle ilgili bunları çözmemiz lazım. Terörle ilgili olan kişileri kısıtlamak amacıyla çalışmalar yapılacak. Umut ediyorum ki çok somut adımlar yakında atılacaktır. Türk akımı, Akkuyu nükleer santral projelerimiz tabii ki dış ticaret hacmimizi artıracaktır. Dış ticaret hacmimiz düştü bunlar sadece yaptırımla ilgili değil. Ham madde ve petrol fiyatları düştüğü için böyle bir trend mevcut sadece iki ülke arasında değil. Özellikle yatırım konusunda işbirliğimizi devam ettirmek istiyoruz.

Çavuşoğlu: Hedeflerimize ulaşabilmemiz için ticarette ve yatırımda çeşitliliği sağlamamız gerekiyor. Daha önemlisi engellerin tamamen kalkması lazım. Sermayenin önünde iki ülke arasında engel olmaması lazım. Kişilerin, malların önündeki engeller kalkması lazım. Bu konuda irademiz var. Tabii ki ne zaman nasıl olacağı konusunda güvenlik ve konsolosluk birimlerimiz bir araya gelecekler. Rusya bu konularla ilgili önemli adımlar attı. Vize konusunda bir yerden başlamak lazım. Resmi pasaportlar, iş adamlarıyla ilgili önümüzdeki kısa süre içinde atacağımızı düşünüyorum.

Lavrov: (Times gazetesinin ‘Rusya ve ılımlı muhalefet arasında şu anda Türkiye aracılık yapıyor’ iddiası) Biz siyasi bütün görüşlerle görüşmeye hazırız. Siyasi muhalefet şu anda göçmenlerden oluşuyor çoğunlukla. Onlarla görüşemiyoruz. Ayrıca şu anda bir kısım da var Suriye’de gerçekten vatansever ve hiçbir yere gitmiyor. Sıkı bir şekilde gelişmeleri takip ediyor. Bu kısımlarla da görüşeceğiz ve iletişime geçeceğiz. Rusya Savunma Bakanlığı nezdinde de bilgiler yayınlanıyor. Binlerce şehir, kasaba mevcut. Tarafların barışma sürecini desteklemek için bakanlık da ve diğer kurumlar da bunun için çalışıyor. Türk mevkidaşlarımla da bu konuda görüşmeler devam ediyor.

Çavuşoğlu: St. Petersburg’da ilk görüşme gerçekleştirmiştik. O görüşme kapsamında Rusya’nın muhalefetle de görüşmesinde yarar var demiştim. Sergey de biz herkesle görüşmeye hazırız demişti. Rusya’nın yapıcı rolünü hiçbir zaman inkar etmedik. İlişkilerimizde soğuk dönem yaşandığında da söyledik. Rusya’nın muhalefetle görüşmesi son derece doğaldır. Hiç kimsenin dışlanmaması gerekiyor. Suriye halkının içinde olacağı, kimsenin dışlanmadığı bir sistem olursa kalıcı bir çözüm olur. Irak’tan ABD çekilince o kapsayıcı yönetim iş başına gelmedi. Irak bunun bedelini ödüyor. Birlik beraberlik ve kalıcı çözüm için bu görüşmelerin faydalı olduğunu düşünüyoruz.

 Sendika.Org, DHA, AA