Polis saldırılarına rağmen Meksika’nın mücadeleci öğretmenler sendikası greve ve protestolara devam ediyor
Polis saldırılarına rağmen Meksika’nın mücadeleci öğretmenler sendikası greve ve protestolara devam ediyor
Meksika polisi, 19 Haziran’da neoliberal eğitim reformlarını Oaxaca, Meksika’da protesto eden öğretmenlerle çatışıyor (STR / AFP / Getty Images)
5 Temmuz’da, Meksika’nın yüzlerce okulundaki öğretmenler, emek haklarını zayıflattığını ve çocukların eğitimlerini riske attığını söyledikleri çok kapsamlı ABD tarzı “eğitim reformları”nın iptal edilmesi talebiyle greve gittiler. Binlerce öğrenci ve ebeveyn de, eylemcilerin barikatlar kurduğu sokaklara çıktılar.
19 Haziran’da Nochixtlán, Oaxaca’daki öğretmenlerin bir otoyol barikatına yönelik polisin şiddet dolu saldırısının ardından, öğretmenlerin davasına yönelik destek oldukça büyüdü. En azından bir kısmı Meksika polisinden olan silah ateşi, en az sekiz kişiyi öldürürken, düzinelerce insanı da yaraladı.
Mexico şehrinde ilköğretim müdürü olarak görev yapan ve protestoların yürütücüsü Meksika’nın eylemci öğretmenler sendikası olan Ulusal Eğitim İşçileri Koordinatörlüğü’nde (CNTE), etkin olan Cristian Alfonso Tovar “Ebeveynler yeni yeni işe karışmaya başladılar, çünkü bunun sadece öğretmenlerle ilgili olmadığını, ayrıca kendi çocuklarının geleceğiyle de ilgili olduğunun farkına vardılar” şeklinde belirtiyor.
2013 yılında Meksika başkanı Enrique Peña Nieto tarafından başlatılan eğitim reformları, öğretmenlerin niteliklerini kanıtlamaları için bir sınavı geçmelerini gerektiren tartışmalı yeni değerlendirme standartlarını da içeriyor. Sınavda üç kere başarısız olduklarında öğretmenler sınıflarını kaybediyorlar. Öğretmenler, bir sınavın öğretme yeteneklerini hakkıyla değerlendiremeyeceğini ve sınavın asıl amacının iş güvenliğini ortadan kaldırmak olduğunu öne sürüyorlar. Mevzuat ayrıca ebeveyn örgütlerinin çocuklarının okullarına “gönüllü” para, eşya ve hizmet katkılarında bulunmalarını da öneriyor. Kimileri bu durumu özelleştirmenin bir adımı olarak görüyor. Öğretmenler, bu önlemlerin eğitimi aksatan birincil etkenleri yok saydığını söylüyorlar: sınıfları kaynak bakımından mahrum bırakan yetersiz kamusal fon ve ailelerinin çalıştırmak zorunda olduğu birçok çocuğu okula gitmekten alıkoyan yaygın yoksulluk. Hükümeti kendi hatalarının kabahatlerini öğretmenlere ve ebeveynlere yüklemeye çalışmakla suçluyorlar.
ABD’yi de içeren zengin ulusların bir birliği olan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ve Mexicanos Primero (çn. Önce Meksikalılar) gibi özel düşünce kuruluşları tarafından desteklenen reformlar, ABD öğretmenler sendikasının itirazlarına rağmen geçtiğimiz on yılda ABD’de dayatılanları hatırlatıyor.
Ancak sınırları aşıp ithal edilen tek şey ideoloji değil. 2008 yılından beri, Kongre, Meksika polis gücünün örgütlü suçlarla mücadelesi için 2,3 milyon dolar tahsis etti. İnsan Hakları İzleme Örgütü de dahil olmak üzere insan hakları örgütleri helikopterleri, polis köpeklerini ve binlerce Meksika polis memuruna yönelik eğitim programlarını finanse eden Merida Girişimi‘nin, sivil toplumun devlet tarafından baskı altına alınmasını yoğunlaştırdığını söylüyor.
Polis ve eylemciler arasında haziran ayında gerçekleşen ölümcül karşılaşma en son örnek. Öğretmenlerin otoyola barikat kurmasından bir hafta sonra, dahili polislik hizmetlerinde kullanılan askeri bir güç olan jandarmanın 800 üyesi, düzenli devlet polisi ve federal polislerle birlikte öğretmenleri tahliye etmek için Nochixtlán’a geldi. Oaxaca’daki Fundar Çözümleme ve Araştırma Merkezi (Fundar Centro de Análisis e Investigación) ve Oaxaca Meclis Diyaloğu ve Eşitlik için Konsorsiyum (Consorcio para el Diálogo Parlamentario y la Equidad Oaxaca) insan hakları örgütleri tarafından yayınlanan bir rapora göre plastik mermi, göz yaşartıcı bomba ve saldırı silahları gibi toplumsal olaylara müdahale teçhizatlarına sahiplerdi.
Meksika Ulusal Güvenlik Komisyonu (CSN) polisin öğretmenlere dağılmaları yönünde uyarıda bulunduğunu ancak öğretmenlerin dağılmayı reddettiğini söyledi. Öğretmenler böyle bir uyarı duymadıklarını söylediler.
Ayrıca CSN başlangıçta silah atışlarının barikatın dışındaki bilinmeyen üçüncü bir taraftan geldiğini, polislerin silahlı bile olmadıklarını iddia etti. Haber kaynakları tarafından yayınlanan ve polisleri silahla hedef alırken gösteren fotoğraflar kısa sürede bu iddiaları yalanladı. Daha sonra Meksikalı görevliler yalnızca diğer silahlı faillerin, muhtemelen gerillaların, ateş açmasından sonra bir silahlı polis biriminin sevk edildiğini söylediler. Bu silahlı dış faillere ilişkin ne bir fotoğraf ne de varlıklarına ilişkin başka bir kanıt ortaya çıkmadı.
Cinayetlerden 24 saat sonra öğretmenler barikatları tekrar oluşturdular ve hükümet tarafından sindirilmeyeceklerini söylediler.
Bir ilköğretim okulu öğretmeni In These Times‘a grubun hükümetle yalnızca gerçekte ne tür reformların gerektiğini açıklamak için konuşmak istediğini söyledi. “Daha iyi hazırlanmak ve öğrencilerimize daha iyi bir eğitim sağlamak istiyoruz. Bunun olabilmesi için, daha iyi hazırlık talep ediyoruz, hükümet tarafından sağlanan dersler, eğitimler ve lisansüstü programlar istiyoruz” diye de ekledi (güvenliği için endişe eden bu öğretmen ismini vermek istemedi).
Nochixtlán operasyonu, ulus çapındaki protestolara yönelik artan polis baskısı bağlamında ortaya çıktı. Bu protestoların büyük bir kısmı başkanın politikalarıyla ilişkilenebilir. 2014 yılında, Peña Nieto başkanlığa başladıktan iki yıl sonra Time dergisi onu kapak yapmıştı. Manşette “Meksika’yı Kurtarma” yazıyordu. “Enrique Peña Nieto’nın kapsamlı reformları narkolekeli ulustaki anlatıyı nasıl değiştirdi.” Ancak Peña Nieto’nun eğitim önlemleri, tartışmalı telekomünikasyon mevzuatı ve ulusal petrol şirketinin özelleştirilmesini de içeren reformları kendi ülkesinde ters bir tepki yarattı.
2013 eğitim reformları anında bir muhalefetle karşılaştı. CNTE üyeleri Mexico’ya protesto için ana meydan olan Zocalo’yu işgal etmek için gittiler. Sonuç olarak 13 Eylül 2013 tarihinde, biber gazı, tazyikli su ve göz yaşartıcı gazla birlikte, Merida Girişimi fonu kullanılarak edinilen bir çeşit helikopterin de olduğu geniş ölçekli bir polis operasyonuyla oradan çıkarıldılar.
Reformların geçmesinden beri öğretmenler protestolar düzenliyordu, yeni bir dalga geçtiğimiz Kasım ayında değerlendirme sınavlarının başlamasıyla yükseldi. Güney eyaletleri olan ve ülkenin geri kalanına göre sakinleri orantısız bir şekilde yoksul ve yerli olan Guerrero, Oaxaca ve Chiapas en etkin bölgeler arasındaydı. Tümü boyunca polis zalimliğini korudu.
En son hareketlilikten önce hükümet reformların geri alınmasının kesinlikle söz konusu olmadığını söylemişti. Ancak 13 Temmuz’da öğretmen değerlendirme sınavını gözden geçirmeyi kabul etti. Hükümet şu anda CNTE ile diyalog içerisinde, fakat yazının yayınlanma tarihi (çn. 5 Ağustos 2016) itibariyle henüz anlaşmaya varmış değiller ve protestolar sürüyor. Oaxaca aileleri ölen sevdiklerinin yasını tutmaya devam ediyor ve barikatlar henüz ayakta. Nochixtlán’daki bir çiftçi, öğretmenler sendikasının bir destekçisi olan 23 yaşındaki oğlu 19 Haziran’da ölmeden önce hiçbir protestoya katılmadığını söylüyor. Şimdi bütün herkesin harekete katılması gerektiğine inanıyor.
Yine güvenliği için endişe ettiği için ismini vermek istemeyen bir baba “Barışın, eşitliğin hakim olduğu ve herkesin aynı fırsatlara sahip olduğu bir Meksika için mücadele etmeliyiz” diyor. “Zaten çok fazla kan döküldü.”
[Inthesetimes sitesindeki 5 Ağustos tarihli İngilizce orijinalinden Tahir Emre Kalaycı tarafından Sendika.Org için çevrilmiştir.]
Sendika.Org, yayın hayatına başladığından bu yana işçi sınıfı hareketinin, solun ve genel olarak toplumsal muhalefetin gündemine ilişkin, farklı politik perspektiflerden düşünsel katkılara açık bir tartışma platformu olagelmiştir. Sitemizde yayımlanan yazılar yayın kurulunun politik perspektifiyle uyumluluk göstermeyebilir. Amacımız, mücadelenin gereksinim duyduğu bilimsel ve politik bilginin üretimini zenginleştirecek tüm katkılara, yayın ilkelerimiz çerçevesinde, olabildiğince yer verebilmektir.
