Bayram Ali Tatoğlu, katledilişinin 36. yıldönümünde, Hayrat Mahallesi’ndeki mezarı başında anıldı. Tatoğlu’nun pusuya düşürülüşünü ve hayatını ailesi ve arkadaşaları “Onun devrimci ilke ve prensipleri bizim için evrenseldir” dedi

12 Eylül darbesinden önce sosyalizm mücadelesi içinde yer alan ve Rize’nin Bayram’ı olarak anılan, Kurtuluş ve işçi hareketinin Rize’deki önderlerinden Bayram Ali Tatoğlu, katledilişinin 36. yıldönümünde, Hayrat Mahallesi’ndeki mezarı başında anıldı.

İşçi öğretmen

Öğretmen olması ve atamasının Antep’e çıkmasına karşın, öğretmenliği engellenince Çaykur’a bağlı Zihni Derin Çay Fabrikası’nda işçi olarak çalışmaya başlayan Tatoğlu, kentteki toplumsal yaşama, Rize sporuna katkılarıyla halkın sevgisini kazandı; yoksul mahallelerde halka yaptığı yardımlarla adeta kentin kahramanı oldu.

Hain pusu

Kentteki içi sınıfını örgütleyerek defalarca miting düzenleyen Tatoğlu, 30 Temmuz 1980 gecesi, çalıştığı fabrikadaki gece vardiyasından çıktıktan sonra, Reşadiye Mahallesi’ndeki bir toplantıya giderken, yolda kiralık bir katil tarafından pusuya düşürüldü. Arkadaşlarınca Rize Devlet Hastanesi’ne kaldırıldı ama kurtarılamadı.

Katili olduğu iddia edilen 17 yaşındaki Recep Yılmaz, arkadaşları tarafından yakalanıp polise teslim edildi ancak daha sonra serbest kaldı. Sonrasında tutuklanan Yılmaz’ın, hapishanedeki saldırılar nedeniyle tek kişilik odaya konduğu ve cezasını burada doldurduğu ileri sürüldü.

Kentin Bayram’ı

Oldukça kalabalık bir cenaze töreniyle Rize’nin Hayrat Mahallesi’ndeki Aile Mezarlığı’nda toprağa verilen “Kentin Bayram” öldürülüşünün 36. yıldönümünde de unutulmadı. Tatoğlu’nun mezarı arkadaşları tarafından yardımlaşma usulüyle yeniden düzenlenip, anıt mezar haline dönüştürüldü.

Cenazesine Rize’nin yarısına yakını katıldı

Anıt mezarını düzenleyen arkadaşları ve dostlarıyla birlikte Tatoğlu’nu unutmayanlar, çok sevdiği sohbet alanı olan kent merkezindeki kayıkhanede toplanarak anılarını paylaştı. Rize ve ilçelerinin ile Artvin, Trabzon ve Ankara’dan gelen dost ve arkadaşları Bayram Ali ile sohbet eder gibi anılarını anlattı.

Toplanan kalabalık, araçlarla Hayrat’taki mezarlığına çıktı. Burada da çeşitli anma konuşmaları yapıldıktan sonra Tatoğlu ve devrimci mücadelede kaybedileler için saygı duruşunda bulunuldu.

Mücadele arkadaşları adına konuşan Halk Kültürü Araştırmacısı Tuncay Kazancı, ülke genelinde yaşanan gerginlik, darbe ve OHAL ortamına dikkat çekerek, barış ve bütünlük çağrısı yaptı. Konuşmasına, “Kurtuluş hareketinden fırlayıp, diğer hareketlere karşı ayrım yapmadan tam bir sosyalist işçi sınıfı temsilcisi ve önderi oldu” şeklinde devam eden Kazancı, konuşmasını şöyle tamamladı:

Kendine has yöntem ve söylemleriyle herkesi birleştirmeyi başardı. Çocuklarla çocuk, camide cemaat, ezan okuyan devrimci, yaşlıyla yaşlıydı. Eğer Bayram Ali ve kaybettiklerimiz burada olsaydı, bugün ülkemizde bu yaşananlar olmazdı. 12 Eylül faşist darbesiyle sınıf bilincine ulaşan işçiler, devrimciler ve halk yıldırıp, susturmak istendi ama başaramadılar. Bugün bunu başarmaya çalışıyorlar ama başaramayacaklar.

Bayram Ali’nin cenazesine, Rize’nin nüfusu 36 bin iken 10 binin üzerinde insanın katıldığına dikkat çeken arkadaşları, “Cenaze günü Çaykur’un 42 fabrikasının şalteri indirildi. Bayram Ali tam bir devrimciydi. Güzel insan olmasının temelindeki tek vurgu sosyalist ve devrimci olmasıydı” diye konuştular.

İlkeli ve prensipli

Mezarının yapılması ve kardeşinin de aile adına anmada olmasının önemini anlatan arkadaşları ise şöyle konuştu:

Bayram Ali, Türkiye devrimci hareketinin birleştirici paydasıydı. İşçi sınıfı ve ezilen halkların önderiydi. Egemenlerce hedefe konup, yok edildiği zannedildi. Ancak hala yaşıyor ve mücadele ediyor. Yaşadığı dönemde değeri bilinmedi. İnsani açıdan çok yönlü bir yapıya sahipti. İlkeleri ve devrimci prensipleriyle halkın gözünde hep yukarılarda oldu.

Evrensel duruşu vardı    

Anmada konuşan iş insanı Musa Yılmaz ise, “Bir şehrin Bayram’ıydı. Geçmişi ve yaptıklarıyla hak yaşamayı sonuna kadar etmişti. Onu anlatırken herhangi bir siyasi harekete, fraksiyona veya partiye sıkıştırıp, hapsedemeyiz. Onun devrimci ilke ve prensipleri bizim için evrenseldir” dedi.

Konuşmaların ardından Bayram Ali ile birlikte bugüne kadar devrimci mücadelede yaşamını kaybedenler anısına bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.

Anma törenini ardından mezarına çiçek bırakan ve bir süre daha Bayram Ali Tatoğlu’nun başında kalan dostları, kent merkezinde buluşarak anılarını anlatmaya devam etti.

Anmaya Bayram Ali Tatoğlu’nun mücadele arkadaşlarının yanı sıra, kardeşi Mustafa Tatoğlu, bazı akrabaları, bazı sivil toplum örgütleri ve siyasi partilerin temsilcileri ile Birleşik Haziran Hareketi üyeleri de katıldı.

Sendika.Org, Ömer Şan