AKP’nin savaşı ve şoven saldırganlığı kışkırtması karşısında, parti programının propagandasını yapmak ve seçim kampanyası yürütmek noktasında sınırlanan CHP, çatışmacı şoven söylemden görece uzak durdu. Bu çizgisiyle HDP ve toplumsal muhalefet ile olumlu bir ilişki zemini muhafaza etmeye çalışan CHP, Karadeniz dışında oy oranlarını kısmen de olsa artırmayı başardı

CHP 1 Kasım Genel Seçimi’nden oy sayısını, oranını ve vekil sayısını kıl payı artırarak çıktı.

Üç büyük kent olan İstanbul, Ankara ve İzmir’deki oylarını artıran CHP, Ankara ve İstanbul’daki vekil sayısını korurken, İzmir’deki vekil sayısını 12’den 14’e yükseltti.

CHP, AKP’nin savaş politikaları sonucu yaşanan şoven iklime rağmen HDP’yi düşmanlaştıran bir çizgi izlemedi. CHP tabanı da bu tutuma destek verdi. Bu tabloda CHP’nin Karadeniz’deki oy oranında düşüş gözlendi ancak, özellikle Ege’de Çanakkale ile Akdeniz kıyısında oylarını artırmasına rağmen sağ oyların AKP’de birleşmesi CHP’nin ikinci parti kalmasında etkili oldu.

Sayılarla CHP’nin 1 Kasımı

CHP, 7 Haziran seçimlerinde 11 milyon 518 bin 139 olan oy sayısını 1 Kasım’da 12 milyon 108 bin 696’ya çıkardı.

Oy oranını ise yüzde 24.95’ten 25.31’e yükseltti.

590 bin 557 seçmen, iki seçim arasında CHP’ye yöneldi.

CHP’nin 7 Haziran sonuçlarına göre Meclis’te 132 olan koltuk sayısı da 134’e yükseldi.

Ortaya çıkan bu tabloda, CHP için yüzde 25’lik bir bantta seçmen desteğinin konsolide olduğu görülüyor. Bu kararlı kitle CHP’yi zorlu koşullarda bile terk etmeyecek gibi görünüyor.

CHP’nin az miktarda artan oylarını birkaç kaynaktan elde ettiği söylenebilir. Katılımın bir önceki seçime göre kısmi artışı, az miktar batıda HDP’den gelen ve yurt dışı oylarındaki kısmi artış.

7 Haziran seçimlerinde 37 ilde milletvekili çıkaramayan CHP, 1 Kasım seçimlerinde 35 ilde milletvekili çıkaramadı. Tunceli’de CHP, 7 Haziran seçimlerine göre başarı sağladı; 7 Haziran’da Tunceli’nin iki vekilinin ikisini de HDP kazanmıştı. 1 Kasım’da ise, vekillerden birini CHP aldı.

CHP, sadece Kırklareli, Edirne, Tekirdağ, İzmir, Aydın ve Muğla olmak üzere toplam 6 şehirde birinci parti oldu. Ayrıca 7 Haziran’da birinci olduğu Zonguldak, Çanakkale, Eskişehir ve Mersin gibi illerde ise bu konumu 1 Kasım’da AKP’ye kaptırdı. Bu iller arasında Çanakkale, Mersin ve Eskişehir’de CHP’nin oy sayısı 7 Haziran’a göre artmış olsa da AKP’nin başta MHP’den olmak üzere sağ oyları konsolide etmesi bu illerde birinci olmasını sağladı. Zonguldak’ta ise sadece 7 Haziran’a sonuçlarına kıyasla 1 Kasım’da AKP’nin oy sayısı artarken, CHP’nin  oy sayısında azalma yaşanması dikkat çekti.

Karadeniz’de oylar düştü

Karadeniz’de CHP Artvin’de 7 Haziran’da aldığı 33 bin 959 oy/yüzde 30.68 oranı, 1 Kasım’da 38 bin 151 oyla yüzde 34.86’ya yükseltti. Diğer illerin çoğunda ise düşüş gözlendi.

Rize’de 7 Haziran’da aldığı 37 bin 888 oy/yüzde 18.85 oranı, 1 Kasım’da 30 bin 881 oyla yüzde 14.91’e düşürdü.

Ordu’da 7 Haziran’da aldığı 120 bin 451 oy/yüzde 28.21 oranı, 1 Kasım’da 109 bin 128 oyla yüzde 24.28’e düşürdü.

Samsun’da 7 Haziran’da aldığı 177 bin 549 oy/yüzde 22.99 oranı, 1 Kasım’da 164 bin 462 oyla yüzde 20.31’e düşürdü.

Sinop’ta 7 Haziran’da aldığı 36 bin 772 oy/yüzde 28.40 oranı, 1 Kasım’da 38 bin 529 oyla yüzde 29.40’a yükseltti.

Kastamonu’da 7 Haziran’da aldığı 43 bin 683 oy/yüzde 18.59 oranı, 1 Kasım’da 40 bin 013 oyla yüzde 16.96’ya düşürdü.

CHP kalelerinde oy artırdı ancak sağ seçmen AKP’de birleşti

CHP 7 Haziran seçimlerine kıyasla Trakya’da Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ’daki oy sayısını 1 Kasım’da yükseltti.

Ege kıyısında ise CHP, Çanakkale’de 7 Haziran’da aldığı 135 bin 856 oy/yüzde 39.04 oranı 1 Kasım’da 136 bin 499 oy/yüzde 38.94’e yükseltmesine rağmen, sağ seçmenin AKP’de birleşmesiyle CHP birinci parti olamadı.

İzmir, Aydın ve Muğla’da da oy sayısını yükselten CHP, 7 Haziran’da 4 vekil çıkardığı Aydın’da oy sayısını yükseltmesine rağmen sağ oylarının AKP’de birleşmesi nedeniyle vekil sayısını 3’e düşürdü.

Akdeniz kıyısında ise CHP, Antalya, Mersin, Adana ve Hatay’daki oylarını artırdı ancak bu illerde de sağ oyların AKP’de toplanması nedeniyle hiçbirinde birinci parti olamadı.

CHP’nin 1 Kasım’ı: Galiptir bu yolda mağlup

CHP 7 Haziran seçimlerine emek, yoksulluk eksenini öne çıkaran önerileriyle girmişti. Öyle ki bu öneriler karşısında sıkışan AKP 1 Kasımda karşı öneriler getirerek çıktı. CHP bu çizgisini savaş ve kaos atmosferinin de etkisi ile 1 Kasım’da öne çıkaramadı.

Korku atmosferi etkili bir seçim çalışması yapmasını da engelledi. Mitingler iptal edildi. Savaş atmosferinde oldukça sinik silik bir çizgi izleyen CHP 1 Kasım’a giden süreçte neredeyse hiçbir heyecan yaratamadı.

AKP ile girdikleri uzun süren koalisyon görüşmeleri ile hem sermayeye hem ülke halkına uzlaşmacı ve olumlu siyasi güç mesajı vermeyi denedi. CHP içinden iktidar ortağı olma konusunda güçlü istek vardı ve bu, sermaye cephesinin bir bölümünün tercihi ile de uyumlu idi. CHP tabanının önemli bir bölümü de AKP’yi sınırlamak için koalisyona evet diyordu. Bu şekilde AKP’yi uzlaşmaz ve hükümet kurma konusunda zaaflı göstermeye kendisini de uyumlu figür olarak göstermeye çalıştı. Ancak CHP bir ayı geçen görüşmelerin sonunda kendilerine koalisyon teklifi bile gelmediğini açıklama garabetini de sergiledi. O zaman o kadar süre ne konuşulmuştu. AKP tarafından 45 günlük sürenin de boşa harcanmasının aleti durumuna düşürüldüler.

AKP’nin yarattığı savaş ve şiddet ortamında gelgitler yaşayan CHP her ne kadar 7 Haziran’da oluşturduğu Kürt siyasi hareketine düşmanlık yapmama çizgisini yine sürdürse de, savaş ortamında yer yer, “şehit” cenazelerinin kullanıldığı milliyetçilik atmosferine yenik düştü. Barış mücadelesinin korkak geri duran bir unsuru oldu.

Ankara Katliamı CHP’nin tabanında eskiden bu yana var olan ve savaş atmosferinde yeniden depreşen Kürtlere karşı önyargıları kıran bir etki yarattı. CHP tabanı ile sosyalist sol ve Kürtler arasında olumlu politik etkileşimin siyasi-psikolojik koşulları, eskisine göre, hem Ankara Katliamı’nın hem de seçimin bir sonucu olarak güçlendi.

Sendika.Org