Türkiye’de en çok tartışılan siyasal kesim olan sosyalist sol hareketin bir “sözlüğü” var. Sendika.Org yazarlarından İnönü Alpat, “Popüler Türkiye Solu Sözlüğü-Solun Yüzyıllık Öyküsü” kitabında, son yüzyılın önemli isim, olay, örgüt ve kavramları alfabetik bir sözlük şeklinde bir araya geldi. İnönü Alpat’ın, Türkiye solunun son 100 yıllık tarihini “a’dan z’ye” yazdığı kitabın 4. baskısı, raflardaki yerini aldı.
Sözlük, Fikir Kulüpleri Federasyonları, Devrimci Gençlik, Devrimci Yol, Devrimci Sol, TKP gibi sol yapıların tarihlerinin yanında bölünmekten muzdarip olan Türkiye solunun, üyeleri dışında çok kimsenin bilmediği küçük örgütlerini de gün ışığına çıkarıyor. Bilinenlerle ilgili hafıza tazeliyor, sol tarihi okuyucuya derli-toplu sunuyor.
Kitapta, idam mahkûmlarının mahkeme savunmalarını, teorik tartışma metinlerini, kullanılan sloganların hikâyelerini, parmaklıklar arasında yazılmış şiirleri, dönemin gazetelerinden daha çok satan dergileri ve bunlar gibi pek çok ayrıntıyı bulmak mümkün.
“Bir inatlaşmanın tarihidir” dediği Türkiye solunun tarihini sözlük haline getiren İnönü Alpat, kitabın sunuş yazısında şunları söylüyor:
“1900’lerin başından 1990’ların ikinci yarısına kadar bir zaman zarfında yolculuk yapmak zahmetli ve cesaretli iş sayılmalı. Cesaretli bir iş yaptığımı düşünüyorum. Eksikliklerin ve yanlışlıkların, zahmetli bir işin muhtemel sonuçlarından birisi olarak algılanmasını istiyorum. Sözlükte kimi kavramlara, 1990’lara sarkan kimi örgütlenmelere ve tartışmalara girmedim. Sol tarih açısından önemli olmuş isimleri, örgütleri, yayın organlarını aldım. Kimi sloganları, kitapları, şiir ve türküleri seçtim. Sol argo diyebileceğimiz sözcükler, dikkat çeken kimi tartışmalar sözlükte yer aldı.”
Sözlük”ten bazı ilginç başlıklar: Altıncı Filo Defol, Anna Barbara Kistler, Bıldırcın Harekatı, Binicisini beğenmeyen asil atın şahlanışı yazısı, Cellat, Deli Mehmet, Devrim Konağı, Eylemde birlik ajitasyonda serbestlik, Fiili eleştiri, Halaskar Mustafa Kemal, Kamulaştırma, Marabalar, Motosiklet cinayetleri, Nokta operasyonu, Rugan ayakkabılı gerilla, Sağ kol-sol kol meselesi, Tabutluk, Yıldızlı Yumruk, Ziverbey Köşkü…
Siyah Beyaz Yayınları’ndan çıkan kitabın 4. baskısında, 2008’de yapılan 3. baskının içeriği gözden geçirildi ve güncellendi. Kitabın sonunda ayrıca, 1920’den bu yana solda yaşanan bölünme ve birleşmelerin gösterildiği bir de “soyağacı” yer alıyor.
Eser adı: Popüler Türkiye Solu Sözlüğü-Solun Yüzyıllık Öyküsü
Yayına hazırlayanlar: İnönü Alpat
Yayınevi: Siyah Beyaz Yayınları
Sayfa sayısı: 301 sayfa, 1150 madde ve 164 fotoğraf var.
Yayın tarihi: Ocak 2012
