Daha önce de bazı ihalelerinin usulsüz olduğu iddialarıyla gündeme gelen İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Projesi, bu kez benzin depolarındaki pahalılıkla gündemde.

Çünkü 2008 Temmuz’unda tartışmalarla Meclis’ten geçirilen karara göre projeye bütçe ayırmak için İstanbulluların akaryakıtlarına koyulan vergi, yerinde duruyor.

Proje için kurulan ajans 30 Haziran 2011’de tasfiye edilse de, 2008’den beri geçerli olmak üzere benzin ve motorine konulan özel tüketim vergisi (ÖTV) hâlâ kaldırılmadı. Kültür vergisi benzinde litre başı 1.5 kuruş, mazotta 1 kuruş. İstanbulluların cebinden 3.5 yıllık sürede alınan bu kültür vergisinin toplamda 581 milyon lira olduğu hesaplanıyor.

Sakın duble yola gitmiş olmasın!
Ancak depreme hazırlık amacıyla kısa süreli olarak alınmaya başlanan, sonrasında kalıcılaşan ve son olarak Maliye Bakanı’nın duble yolların yapımına gittiğini açıkladığı deprem vergisi gibi, bu kültür vergisinin nereye gittiğiyse bilinmiyor.

Ajansın tasfiye edilerek faaliyetlerinin sona erdirilmesinin üzerinden yaklaşık 5 ay geçmesine rağmen benzin ve motorine konulan ilave vergiler kaldırılmadığı gibi ne zaman kaldırılacağına ilişkin de kamuoyuna herhangi bir açıklama yapılmadı.

CHP’lilerde kalıcı olacağı şüphesi vardı
Benzin ve motorine kültür vergisi getirilmesine ilişkin yasanın TBMM Plan Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeleri sırasında CHP’li üyeler yazdıkları karşı oy yazısında, artırılan verginin uygulama süresi konusunda hüküm bulunmadığına dikkat çekerek, bunun da uygulamanın bir tarihle bağlı olmayıp sınırsız olduğu eleştirisinde bulunmuşlardı.

Kim ne dedi?

Haydi İstanbullular şikayete
Konuya ilişkin BirGün’e konuşan Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Ali Kenan Kır, verginin hâlâ alınıyor olmasının ve nasıl harcandığının kamuoyuna açıklanmamasının tüketici haklarına aykırı olduğunun altını çiziyor. Deprem vergisinde tüketicinin başına gelenlerin bu vergide de mümkü olabileceğini belirten Kır, “Özel işlemler için konulan vergilere tarih koyulur, bütçenin açılış ve kapanışı belirtilmesi gerekiyor. Ama burada bu da yapılmamış” diye konuştu.

Kendilerinin bu konuda henüz bir adım atamadıklarını belirten dernek başkanı, “Henüz bir tane bile şikâyet yok. Bizim harekete geçmemiz için şikâyet almamız gerek. Böylece o şikayeti hakem heyetine götürür, yargı sürecinin başlatırız. Emsal bir karar çıkarsa da bu kazanım olur. Buradan İstanbullulara şikâyet çağrısında bulunuyorum” dedi.

‘Ajansımızın hesabı ortadadır’
İstanbul Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve 2010 Avrupa Kültür Başkenti Yürütme Kurulu Başkanı Şekip Avdagiç ise BirGün’e şu değerlendirmelerde bulundu:

“Kamudan kaynak alan kurumlar hiçbir zaman parayı direkt almazlar, o para önce bütçeye akar, bütçeden kuruma kaynak çıkarılır ve kurum parayı öyle alır. Ben o vergilerden ne kadar toplanmış bilemem ama ajansın aldığı para ve harcadığı para bellidir. Küsuratı hariç 450 milyon TL harcanmıştır. Ayrıca Başbakanlık, İçişleri Bakanlığı, Turizm ve Kültür Bakanlığı, Maliye Bakanlığı’nın denetiminden geçmiş bir ajanstır. Yani bu konuda iddialarda bulunan siyasiler derslerine iyi çalışmalı, bizim bir açığımız yoktur”

Paraların akıbeti Meclis’te de soruldu
CHP İstanbul Milletvekili Ali Özgündüz, dün Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’e, “İstanbul Kültür Başkenti Ajansı için toplanan ÖTV’den bugüne kadar ne kadar toplanmıştır” diye sordu.

Verdiği yazılı soru önergesinde Özgündüz, şu soruların cevabını istedi:
“İstanbul Kültür Başkenti Ajansı için toplanan ÖTV’den bugüne kadar ne kadar toplanmıştır?
Yurttaşlarımızın cebinden alınan özel bir vergiyle finanse edilen İstanbul Kültür Başkenti Ajansı’nın toplam gelirleri ne kadar olmuştur? Bu gelir, yurttaşlarımızdan alınan ÖTV haricinde hangi kalemlerden sağlanmıştır? İstanbul Kültür Başkenti Ajansı’nın toplam giderleri ne kadar olmuştur? Bu giderler hangi kalemlere yapılmıştır? İstanbul Kültür Başkenti Ajansı tasfiye edilmesine rağmen bahsi geçen ÖTV’nin kaldırılmama nedeni nelerdir? Toplanan ÖTV’ler, şu an hangi harcamalar için kullanılmaktadır? Tasfiye edilen bir kurum adına, hâlâ vergi toplanması ekonomik ve hukuki açıdan nasıl açıklanabilir? Kamuoyunda ‘kültür vergisi’ olarak bilinen verginin ne zaman kaldırılması planlanmaktadır? Ajans kapatılmasına rağmen alınan vergilerin halka iadesi söz konusu mudur?”

Ne olmuştu?
CHP İstanbul eski İl Başkanı Berhan Şimşek, 22 Aralık 2010’da yaptığı bir basın toplantısında İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı’nda bir çok yolsuzluk olduğu iddiasında bulunmuştu. Ajanstan aktarılan paraların eşe-dosta gittiğini ileri süren Şimşek, şu iddialarda bulunmuştu:

İşte ortaya konulan yolsuzluklar:
Ajasın Genel Sekreteri Yılmaz Kurt: Aynı zamanda Türk İdareciler Derneği Üyesi. Derneğin yayın organı olan derginin de editörü. Ajanstan dergiye reklam adı altında kaynak aktarıldı.

Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş adına Avukat Numan Güze: Kendisi Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın avukatı. Ajans bütçesinden 700 bin TL aktarıldı. Çete kurmak suçundan aranıyor.

Ajansın Yürütme Kurulu Üyesi İsrafil Kurulay: Ajans üzerinden kaynak aktarıldı. Aktarılan kaynağın küçük bir kısmı bile 100 bin TL’yi buluyor.

Ankara Çankaya AKP Belediye Başkan Adayı Bülen Akarcalı: Şirketi ARGOS Kültür Sanat A.Ş’ye 300 müzik akademisi için 300 bin TL kaynak aktarıldı.

“Başbakan’ın Danışmanı Cüneyt Zapsu’nun kurucusu olduğu Genç Hayat Vakfı’nın ajansa sunduğu ‘Sokağımdan Tarih Yazıyorum’ projesine 90 bin TL aktarıldığını da söyleyen Şimşek, ajansın ucunun Deniz Feneri’ne kadar uzandığını ileri sürmüştü.

Kaynak: BirGün