İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İGDAŞ ve İDO’nun blok satış yöntemiyle özelleştirilmesine oy çokluğu ile karar verdi

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Meclisi 14 Ekim günü yaptığı toplantıda İstanbul Gaz Dağıtım Sanayi Ticaret AŞ (İGDAŞ) ve İstanbul Deniz Otobüsleri AŞ (İDO)’nin blok satış yöntemiyle özelleştirilmesini oy çokluğu ile kabul etti. İDO, 34 adet yolcu vapuru ve 49 Şehir Hatları iskelesini ise İBB iştiraki olarak kurulan İstanbul Şehir Hatları Turizm San. ve Tic. AŞ’ye devretti.

AKP ve CHP özelleştirmeden yana ama AKP 1 kuruşun hesabını yapıyor
Öneriye red oyu kullanan CHP’li meclis üyeleri ağırlıklı olarak blok satış yerine halka arz yönteminin neden kullanılmadığını sorguladılar. CHP’lilerin eleştirilerine karşılık İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi AKP Grup Başkanvekili Ergün Turan halka arz yerine blok satışı tercih etmelerini, “Halkın malını 1 Kuruş fazlaya satmaya çalışıyoruz” diyerek cevapladı kendilerini halkın seçtiğini vurguladı.

Daha önce temmuz ayında gündeme gelen özelleştirmeler için İBB Başkanı Kadir Topbaş, metro yatırımlarının yapılabilmesi ve belediyenin borçlarının azaltılabilmesi için iki kudumu özelleştirmeleri gerektigini söylemişti. Topbaş, bu açıklamalarının ardından ‘halkın malını halka arz yöntemiyle özelleştiririz’ şeklinde açıklamalarda bulunmuştu.

İki yöntemde de halk zarar edecek
İDO ve İGDAŞ’ın özelleştirilmesinin ardından kurumları alan şirketler karları artırabilmek için zam yapabilecekler.

Blok satış yönteminde, özelleştirme kapsamına alınacak şirketin tamamının ya da belli bir orandaki hissesinin özel bir şirkete ihale yoluyla satışı yapılıyor. Halka arz yönteminde ise bir aracaı kurum vasıtasıyla özelliştirme kapsamındaki kurumun hisseleri satışa çıkarılıyor. İDO bir anonim şirket olmasına rağmen kamusal kaynakları kullanması bakımından bir kamu hizmeti sunuyor ve kamu yararı gözetmesi gerektiğini de kendi internet sitesinde yazıyor; ancak özelleştirme sonunda kamu yararı ilkesi terk ediliyor. Bunun bir örneği olarak İDO’nun İstanbul-Yalova ve Adalar vapur hatlarını kar getirmediği gerekçesiyle iptal etmesi gösterilebilir.

İGDAŞ Türkiye’nin yarısı
İGDAŞ, 4,2 milyon abone ve 4 milyar metreküplük doğalgaz tüketimi ile yerli ve yabancı onlarca şirketin gözünü kamaştırıyor. İGDAŞ’a Rus Gazprom, Gaz de France, İtalyan Eni, Merrill Lynch, Credit Suisse ve Kuveytli yatırım fonu St. Martins Property’nin aralarında bulunduğu yabancı şirketlerin yanı sıra Koç, Limak, Aksa, Akfen, Zorlu, Oyak ve Yıldızlar Holding gibi yerli şirketlerin de yer aldığı 20’yi aşkın şirketin talip olduğu belirtilse de ortada şirketlere talip olduğunu açıklayan yok. 1986’da kurulan ve geçen yıl 2,84 milyar TL değerinde net satış gerçekleştiren İGDAŞ, 8 milyonu geçen Türkiye toplam doğalgaz abonelerinin yarısına sahip.

2005’deki protokole göre İDO, TDİ’ye ait malları satamaz
İDO’ya da yerli ve yabancı 12 şirketin talip olduğu belirtiliyor ancak yine ortada bir netlik yok. 1987’de kurulan geçen yıl 400 milyon liralık gelir elde eden İDO aynı yıl 80 milyon liralık yatırım yapmıştı. İDO, Şubat 2005’te Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın Şehir Hatları İşletmesi’ni devralmasının ardından İstanbul’da deniz ulaşımından sorumlu tek otorite oldu. Şirket, 19 hatta, 25 deniz otobüsü, 10 hızlı feribot, 17 araba vapuru ile 31 noktaya hizmet götürüyor.

Öte yandan İBB, 15 Mart 2005’te Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) ile bir protokol yapıp Türkiye Deniz İşletmeleri’nin (TDİ) Şehir Hatları İşletmesini (ŞHİ) devralmıştı. Şehiriçi hatları 3 yıl ödeme yapılmaksızın ve ardından gelen 7 yıl içinde ödeme yapılmak koşulu ile 21 milyon 820 bin Dolar bedelle İBB’ye devredilmişti. Bu protokole göre İDO bünyesine TDİ’den gelen deniz araçlarının İBB tarafından yeni bir ihale açılarak başka bir kuruma ya da şirkete satılamayacağı yazıyor. Protokolde yer alan 9.12 maddesi şu şekilde: “Belediye’ye devredilen gemiler, iskeleler, terminaller bu protokolün amacına uygun olarak Belediye tarafından üçüncü şahıslara, iştiraklere işlettirilebilir veya kiraya verilebilir”. Bu madde ve diğer maddelerde de satışa ilişkin herhangi bir madde yok.

Sendika.Org