İngiltere basınında Türkiye’nin sınır ötesi operasyonu ile ilgili Radikal Gazetesinde yayınlanmış iki farklı çeviri. Çevirilerden ilki liberal çizgide yayın yapan Financial Times’a diğer de muhafazakar çizgide yayın yapan The Times’a ait başyazılar. Irak harekât için fazla kırılgan – Financial Times Türkiye’nin Kuzey Irak’a kara kuvvetlerini gönderme kararı alıp bölgeye 10 yıldan bu yana en büyük […]
İngiltere basınında Türkiye’nin sınır ötesi operasyonu ile ilgili Radikal Gazetesinde yayınlanmış iki farklı çeviri. Çevirilerden ilki liberal çizgide yayın yapan Financial Times’a diğer de muhafazakar çizgide yayın yapan The Times’a ait başyazılar.
Irak harekât için fazla kırılgan – Financial Times
Türkiye’nin Kuzey Irak’a kara kuvvetlerini gönderme kararı alıp bölgeye 10 yıldan bu yana en büyük harekâtı başlatması, orada gizlenen ayrılıkçı asilerin şiddetlenen saldırılarına karşı anlaşılabilir bir tepki. Fakat
harekât, zorlukla ayakta duran Irak’ın ihtiyaç duyduğu en son şey. Irak’taki güvenlik durumunda geçen yıl kaydedilen iyileşme kırılgan ve istikrarsız. Ülkenin nispeten sakin tek bölgesi olan Irak Kürdistanı’nın istikrarsızlaşması, bu iyileşmenin Iraklıların barış içinde bir arada yaşamasına imkân verecek siyasi uzlaşmaya dönüşmesi için var olan tek küçük şansı da yok edebilir.
Ankara harekâta son vermeli ve PKK’yla mücadelede, Iraklı ve Amerikalı müttefiklerinden yakın işbirliği bekleme hakkı da var. Yine de, Türkiye’nin kendisini korumasının en iyi yolu, hükümetin Kürt azınlığı Türkiye’yle barıştıracak mütevazı, ama gözle görülür süreci devam ettirmesi. Güç kullanmak tek başına sorunu çözmeyecek. Asiler
neredeyse ulaşılmaz konumdaki Kandil’de iyi mevzilenmiş durumda ve Türkiye’nin onları söküp atma girişimleri, askerlerinin Iraklı Kürtlerle açık çatışmaya girme ihtimalini artırıyor. Böyle bir şey gerçekleşirse, ABD’nin Irak’ın orta kesimlerini zapt etmek için kullandığı Kürt peşmerge güçleri yine kuzeye konuşlandırılır.
Irak’taki durum çok nazik. Bush’un zafer gibi sunduğu geçen yılki ‘asker takviyesi’, şiddet düzeyindeki nisbi azalmanın dört nedenin sadece biri. ABD’nin Sünni aşiret milislerini Kaide’ye karşı yanına çekmesi, Mukteda Sadr’ın Mehdi ordusuna çatışmama emri vermesi ve Bağdat’la orta Irak’taki etnik-mezhepsel temizliğin büyük ölçüde tamamlanmış olması, en az takviye kadar önemli. Ancak bütün bu faktörler geçici.
ABD yazdan sonra Irak’ta bu düzeyde bir güç bulundurmayacak. Azınlıktaki Sünniler, ABD onları askeri olarak kullandığı için artık daha güçlü -ve Şii egemenliğine hâlâ şiddetle karşı. Mezhep cinayetleri, milyonlarca mülteci dönmeye başlarsa sürebilir. Sadr’ın ateşkesi uzatması müspet bir gelişme. Fakat ABD, güney Irak’taki Sadr yanlılarına karşı diğer Şii milisleri silahlandırıyor, Mehdi ordusuna karşı İran yanlısı Bedir milislerine de arka çıkıyor; ki bunlar yeni çatışmaları tetikleyebilir. Irak’ta ulusal uzlaşma ve istikrarlı yönetimin şansı zaten çok az. Türkiye bu şansı daha da azaltmamalı. (Başyazı, 24 Şubat 2008)
Kürtlerle uzlaşma şansı harcanıyor – The Times
Türk ordusunun PKK sığınaklarına saldırmak için sınırı geçmesinden beri, Kuzey Irak’ta savaş kızışıyor. Türk saldırısı, Saddam’ın devrilmesinden beri Kuzey Irak’ta düzenlenen en büyük askeri operasyon. Saldırı, aylardır yükselen gerilimin ve ABD’nin itidal çağrısının ardından geldi. Çatışmalar ABD’yi sıkıntılı bir duruma soktu. Türkiye NATO üyesi, önemli bir
askeri ortak ve bölgesel istikrarın kritik bir faktörü. ABD,
Türkiye’nin terörist sığınakları kazıma kararlılığını anladığını açıkladı. Ancak her türlü istila Kuzey Irak’ın istikrarını bozabilir,
koalisyon güçlerini desteklemiş Kürtler arasında Amerikan karşıtı öfke uyandırabilir ve Bağdat’taki kırılgan koalisyonu tehlikeye atabilir.
Türkiye Başbakanı Erdoğan da sıkıntılı. Ordunun Kuzey Irak’taki PKK liderliğini ezmek ve özerk Kürt yönetimi kurmaya yönelik her türlü teşebbüsü önlemek için istila taleplerini aylardır geri çeviriyordu. Ordu Erdoğan’dan şüphe duyuyor ve İslamcı bir cumhurbaşkanı seçilirken neredeyse darbe tehdidinde bulundu. Erdoğan müdahaleyi ancak, ABD’nin PKK’yı Irak’ta frenlemek için harekete geçme vaadiyle önleyebildi. Yine de kendini laik Atatürk mirasının bekçisi sayan ordu, PKK’yla başa çıkmada yetersiz kaldığına inanırsa, Erdoğan’a karşı hareket etmekten çekinmez.
Türk taleplerini yerine getirme işi şimdi Bağdat’ın. Türkiye’deki akrabalarına moral ve askeri destek vermek Iraklı Kürtlere ne kadar çekici görünürse görünsün, felaketle sonuçlanır. PKK çok tehlikeli bir terör örgütü ve Iraklı Kürtler, PKK’yla aralarına mesafe koyup, örgütün
sınır ötesi operasyonlarını durdurmalı ve teröristlere sığınma olanağı vermemeli. Türkiye de operasyonu sıcak takiple sınırlamalı. Gelgelelim Ankara Kürtlerin, ABD isteğiyle verdiği ve PKK’nin yine saldırıya başlamasıyla geçersiz kılınan sözlere şüpheyle yaklaşıyor. ABD veya Irak’ın tekrar söz vermesinin Türk genelkurmayı üzerinde pek etkisi olacağını sanmıyoruz.
Ancak işi tırmandırmamak Türkiye’nin menfaatine. Özerk bir Kürdistan’ı tehdit sayan Türkiye, topraklarındaki 20 milyon Kürt’ün bu emsali izlemesinden korkuyor. Asıl tehlike şüphesiz, Türk işgali nedeniyle tam ölçekli bir savaş ve Irak’ın parçalanması. AKP, Türkiye Kürtlerinin emellerini tatmin etmede öncüllerinden ileri gitti. Tarihi uzlaşma ümidi riske girmeden çekilmeli. (Başyazı, 25 Şubat 2008)
Radikal