Erken Cumhuriyet döneminin emek tarihine ilişkin gelişmeleri çeşitli yanlarıyla el alan bu kitap, genel olarak söz konusu dönemin politik ve sosyal tahliline dönük çalışmalara katkıda bulunduğu gibi, Türkiye’de işçileşme süreçlerinin tarihindeki bir merhaleyi de aydınlatıyor. Erken Cumhuriyet dönemi emek tarihçiliği üzerine çalışma ve tartışmaların yöntemsel bir eleştirisini yapan Ahmet Makal, bir başka genel başlık olarak Tek Parti döneminin korporatist veçhesini tartışıyor.
Eser Adı: Ameleden İşçiye, Erken Cumhuriyet Dönemi Emek Tarihi Çalışmaları
Yazar: Ahmet Makal
Yayınevi: İletişim Yayınları
Editör: Tanıl Bora
Kapak Tasarımı: Suat Aysu
Sayfa: 404 sayfa
Yayın Tarihi: 1. baskı Nisan 2007
1930’lar Türkiye’sinde korporatizmin sistemsel bir bütünlükle uygulanmadığını, devletle kimi toplum kesimleri arasında aracı kurum işlevi görmek üzere özgül bir geçerlilik taşıdığını iler sürüyor.
Nitekim 1930’lu ve 40’lı yıllardaki işgücü politikalarına ve sosyal politikalarına bakıldığında, sanayileşme sürecinin Avrupa’daki başlangıçları ile -farklılıklar yanında- benzer yanların görüleceğine dikkat çekiyor.
Kitabın çok önemli bir özgün katkısı, Türkiye’de çocuk işçiliğin tarihi üzerine kapsamlı bir değerlendirme sunması. Makal, 1920-1960 döneminde çocuk işçiliğinin hukuksal ve nicel boyutlarının net bir resmini çiziyor.
Top oynayıp acıkamayan çocuklara ayrılan bu bölüm, emekçilerin köle-amele-işçi statüleri arasında sıkışmasının en çarpıcı cephesine ışık tutuyor.
Kitapta yer alan kimi başlıklar şunlar:
– 1030 ve 1940’lı yıllarda iktisadi devlet teşekkülleri bağlamında sanayileşme ve işgücü sorunu
– Milli koruma kanunu (1940) ve iş mükellefiyeti uygulaması
– Çok partili demokrasiye geçilen 1946-50 döneminde CHP ve sendikalar
– Aynı dönemde grevler ve grev meselesi üzerine tartışmalar
Prof. Dr. Ahmet Makal, Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesinde öğretim üyesi olarak görev yapıyor.
