Öğretmenler, Yerli Halk ve Sivil Toplum yeniden Gruplaşıyor

Ulusal Eğitim İşçileri Sendikası (SNTE) 22 nolu şubesi eyalet valisinin önerdiği ateşkes anlaşmasının bir değeri olmadığına karar vererek Oaxaca şehirinde Hükümet Genel Sekreterlik (Segob) Dairesi ile bereber eyaletteki diğer 32 daireyi ele geçirdi. Halk Meclisi hareketi toparlanarak yeniden nefes almaya başladı. Oaxaca’da, benim 2007 yılı seçim öncesi devresi dediğim, yeni bir devre başladı.

Oaxaca Halk Meclisi (APPO) eski gücünü yeniden nasıl kazanabildi sorusunun üç yanıtı var: öğretmenler, yerli halk ve sivil toplum.

Sendika içi temizlik “satılmış” diye kabul edilen SNTE 22 nolu şubesinin eski sekreteri Enrico Ruedo Pacheco’nun görevini değiştirmekle başladı. Rueda’nın bugünkü resmi ünvanının bir önemi yok; artık karar almada bir yetkisi kalmadı. Kurumsal Devrimci Partisi’nden (PRI), Eyalet valisi Ulises Ruiz Ortiz (URO) ile SNTE başkanı ve PRI üyesi Elba Ester Gordillo’nun yaptığı işbirliğinin yarattığı çatlağa rağmen, SNTE yeniden güçlendi. İki kanadın işbirliği sonucu 70,000 üyeli 22 nolu şube bölündü ve 2,000-4,000 arası üye 59 nolu şubeye ayrıldı. Ruiz’in kurduğu “Mücadele için Merkez Konseyi (CCL)” 59 nolu şube ile beraber 200 okulda etkili ve 5 aydır grevde olan 22 nolu şube öğretmenlerine karşı lokavt uyguluyor. Vekil öğretmenler ve vali taraftarı ana-babalar grevci öğretmenlerin sınıflarına dönmesini önlüyor.

25 Kasım sonrası mücadele şiddetle devam etti. Eyalet polisi sınıflara girip APPO yanlısı öğretmenleri tutukladı. Juchitan gibi bölgelerde okul çevresinde sendikanın iki kanadı arasında dövüşlü kavgalar çıktı. Oaxaca yakınlarında Viguera varoşunda oturan ama başka bir şehirde çalışan bir öğretmenin aktardığına göre, şehirde topiles denilen korumalar olası bir baskını, adam kaçırmayı ya da öldürme olaynı önlemek için 24 saat devriye geziyor.

Segob (eyalette federal sekreterya dairesi) mücadeleye ara verilmesi için pazarlığa girişti ama okulları 22 nolu şubeye geri verme sözünü tutmadı. Karşılık olarak 22 nolu şubenin 7,000 üyesi -sınıf öğretmenleri değil-, APPO üyeleri ve destekçileri APPO eyalet kurulunun kararına uyarak 32 eyalet dairesine el koydu.

APPO ve eğitim emekçileri sendikasının yeniden bağlantıya geçmesi APPO’ya kaybettiği gücü geri kazandırdı. APPO’nun 4 Şubat’ta bütün protestocuları katılmaya çağırdığı dokuzuncu büyük yürüyüş artık 25 Kasım’da federal polisin vahşi ve rasgele saldırısının ve tutuklamaların yarattığı korkunun etkisini kaybetmeğe başladığını gösterdi.

APPO ve eğtimcilerden başka şimdi yerli halkın kararlı katılımı da sahneye çıktı. Nüfusun bu kesimi -Oaxaca’nın en büyük kesimi- halk hareketinde öne çıkmağa başladı. Yüzyıllar süren baskı ve zulüme karşı en iyi korunma yolunun öz örgütlenme olduğu yerli şehirlerinde tartışılmaya başlandı. İki seçenek ortaya çıktı. Biri, Juchitan bölgesinde benimsenen Demokratik Devrimci Parti’den (PRD) senatör Othon Cuevas’ın önderliğini yaptığı bölgesel uzlaşma. Guelatoa’dan Jaime Martinez Luna gibi kişilerin benimsediği diğer öneri ise her yerel toplumun bağımsız kalması, tek başına hareket etmesi ve iç güvenliği sağlamak için PRI’nin uygun gördüğü yardımı dışarıdan yapması. İnsanlar o kadar yoksul ve caciquimo (patronluk/ağalık) o kadar güçlüki, caciques’in verdiği yiyecek, çimento ve sadakaya elleri mahkumdu. Martinez’in geçerli nedenleri vardı. Noticias gazetesinde geçen gün resimli bir ilan vardı. Resim URO’nun “eğitim işleri” için 9 milyon peso (800,000 dolar) dağıttığını gösteriyordu. Sierra Norte toplumları bölgesel radyo kurmak dahil birbirleriyle bağlantı kurmaya çalışırken ve APPO’ya katılım süreci devam ederken, Guelatao güvenirliliğini biraz kaybetmişe benziyor. Yerel topluluk hareketleri olağan ve yerli tabanında yüzlerce örgüt hala varlığını sürdürüyor.

Bundan başka, iş bulmak için kentsel alanlara göç eden yerli aileleri toplumsal hareket ve karşılıklı dayanışma geleneklerini de beraberlerinde getirdiler. İşte bu nedenle Oaxaca’nın mahalleleri saldırı altında iken, yoksullar barikatları koruyor, kadınlar onlara yiyecek taşıyordu. Gençler yürüyüşlere katılıyor, barikatlarda bekliyor, iletişimi sağlıyordu.

APPO destekçilerinden bazıları hala saklanmakta ve gizlice toplanmaktaysa da, halk örgütleri tekrar liderlik rollerine geri dönmeye başladı. Beş halk örgütü beraberce 23 Şubat-25 Mart arasında “İletişim ve Toplum için Ulusal Toplantı” düzenliyor. Toplantıya Oaxaca’nın yanısıra Latin Amerika ve Meksika’dan da katılım var. Yerlilerin meclisi ve APPO bölgesel bir radyo istasyonun kurulmasını istiyor. Toplantıda aynı zamanda baskıya direnmek ve doğru haber yayınlamak için basılı yayın, internet, fotoğrafçılık ve diğer medyadan nasıl yararlanılacağı tartışılacak.

Bu ay toplanacak olan “Barış ve Adalet” forumu da halk eylemlerinin arttığını gösteriyor. Yerel ve ulusal insan hakları örgütleri Kasım saldırılarından beri tutukluların serbest bırakılması ve işkence kurbanlarına yardım için uğraşıyor.

8 Mart Uluslararası Kadınlar Günü için planlanan onuncu büyük yürüyüşün hedefi de tutukluların serbest bırakılması ve bu mücadelede savaşan kadınların onurlandırılması. Bu yürüyüşte hareketin tam gücünü ortaya çıkarması bekleniyor.

Ruiz’in yeteneksiz hükümeti bir kere daha kendini ayağından vurdu çünkü bastırma o kadar şiddetli ve anlamsızdı ki bugün Oaxaca’da URO’nun gitmesini istemeyen tek bir kişi kalmadı. Daha önceden arada sırada konuştuğum APPO ve halk hareketi karşıtı kişiler bile şimdi aynı düşüncede. Örneğin, iyi bir semtte oturan ve şehirde bir ofiste çalışan genç bir kadın, “Olanlardan sonra, URO’nun ayrılışı olası” dedi.

Bugünden Oaxaca eyalet seçimlerinin yapılacağı 5 Ağustos ve 5 Ekim’deki belediye seçimlerine kadar URO her şey normalmiş gibi davranacak. Şimdiki gibi birkaç kamusal olaya katılacak, gizlice gelip açılış kurdelesini kestikten sonra kaçarak ortadan yok olacak. Halkın görüşünü belirtmesi bakımından ilginç olan, hala yeniden seçilmeyi uman eyalet meclisi temsilcilerinin Zaachila Belediyesi’nde iktidarı kaybettiklerini kabul etmeleri. APPO yanlısı yerel meclis mücadelenin en ateşli birinci safhasında Belediye Başkanı Jose Corenel yerine bir başkasını getirdi (URO Corenel’i anında başka bir göreve atadı).

APPO gelecek seçimlerde aday göstermemeğe ve tam bağımsız varlık olarak kalmaya karar verdi. APPO’dan seçimlerde aday olmak isteyenlerin APPO Eyalet Konseyi’ndeki görevlerini bırakma zorunluğu, oylanarak kabul edildi. Buna paralel alınan bir başka karar 2 Temmuz 2006’da olduğu gibi “cezalandırıcı oy” istenmesiydi.

Seçim döneminin en avantajlı yanı APPO’nun her istediğini yapmakta özgür olmasına karşı, Vali Ruiz’in hareketlerinin dizginlenmesi. Zokolo Alanı girişinde devriye gezen eyalet askerlerinin sayısı çok azaldı. APPO etrafta dolaşmaya, görünmeye başladı. Alanda dolaşırken canlılık ve bir beklenti havası hissediliyor.

23 Şubat 2007

[Narconews.com’dan Emine Kunter tarafından Latinbilgi için çevrilmiştir]