Venezüella Başkanı Hugo Chavez yeni bakanların yemin töreninde yaptığı ateşli konuşmasında kapitalizme karşı alınacak önlemleri açıkladı. Eğer uygulanırsa Venezüella’da emperyalizmin ve oligarşinin gücü çok sarsılacak. Önerileri ülke politikasını tam sola döndürüyor ve köklü değişiklikler ve kapitalizmin ortadan kalkması için yığınların arzularını yansıtıyor.

Chavez Bolivar Devriminin başlangıcından beri en büyük zaferini Aralık ayında kazandı. Politik iktidar-parlamentonun denetimi ve yığınların tam desteği- artık Chavez’in elinde. Kapitalizmi kökünden yok etmenin şartları oluştu.

Chavez’in açıkladığı önlemler Venezüella kapitalizmini tam kalbinden vuracak nitelikte. Washington Post gazetesinin dün, bu açıklamalar hakkında yayınladığı makalenin başlığının “Chavez Venezüella’nın Sosyalist Devrimini Hızlandırıyor” olması gelişigüzel değil. Başlık Venezüella’da olanları gayet güzel açıklıyor. Burjuvazinin önemli yorumcuları, Marksistlerin farkında olduğu şeylerin farkındalar. Venezüella’da kapitalizm oldukça kolay yok edilebilir.

Chavez konuşmasında Venezüella’da “2007-2021 yıllarının Ulusal Simon Projesi” diye adlandırdığı ve “Bolivarcı Sosyalizm”i yapılandırma amaçlı yeni bir devrenin başladığını vurgulayarak söyledi. Ayrıntıları kendi yemin töreninde anlatacağını söyleyen Chavez, devrimin ana hatlarını -beş “motor”unu – açıkladı: özel bir “etkinleştirici” yasa, anayasa reformuna devam, halk eğitimi, siyasal iktidar organlarını yeniden yapılandırma, ve toplumsal gücü yaymak.

Önerilerinin ana prensibi etkinleştirici yasa. Bu yasa Chavez’e gelecek yıl bazı kararlar almasına ve uygulamasına yetki veriyor. Chavez yasanın odak noktasının geçmiş hükümetlerin özelleştirdiği temel şirketlerin -1991 yılında özelleştirilen telekomünikasyon şirketi CANTV ve elektrik endüstrisi gibi- kamulaştırılması olacağını özellikle belirtti. Daha önceden de, eğer emeklilik ödemelerini asgari ücrete göre ayarlamazsa CANTV’yi kamulaştırmakla tehdit etmişti.

Ne yapılması gerektiğini son derece net bir şekilde açıkladı. “Özelleştirilen her şey kamulaştırılacak” lafı çok alkışlandı. Chavez sözlerine amacın “stratejik sektörlerde üretim araçlarının mülkiyetini topluma” vermek olduğunu ekledi.

Chavez petrol endüstrinde de devlet denetimini arttırmayı planlıyor. Orinco petrol yataklarında devletin yabancı şirketlerle (ABD’nin Exxon Mobil, Conoco ve Chevron, Fransa’nın Total, İngiltere’nin BP ve Norveç’in Statoil) ortaklaşa işlettiği dört girişim var ama devlet bu şirketlerde azınlık payına sahip. Chavez çoğunluk payını alıp, ülkenin petrol üretiminin %18’ini yapan bu işletmelerin denetimini devlete vermeyi planlıyor.

Chavez yasanın metninin hazır olduğunu ve kısa zamanda Ulusal Meclise gönderileceğini söyledi.

Chavez anayasal reformlar yapılacağını söyledi ama önerileri açıklamadı. Sadece konuşmasında devrimi destekleyen halk kitlelerine gönderme yaparak önerilerin “halk iktidarına” dayandıracağını söyledi. “Venezüella’nın sosyalist cumhuriyetine doğru ilerliyoruz ve bu anayasamızda esaslı değişiklikler gerektiriyor….Sosyalizme doğru ilerliyoruz ve hiç kimse, hiçbir şey bizi durduramaz”

Bir tek reformdan söz etti -Merkez Bankasını daha sıkı denetime almak. Merkez Bankası şu anda bağımsız. Chavez bağımsızlığını kaldırmak istiyor. Bağımsızlığı bankayı “neo-emperyalizm”in bir aleti yapıyor. Aldığı karar doğru bir karar. Merkez Bankasının müdürleri devamlı olarak Chavez’in yoksulluğu azaltmak ve gerekli iyileştirmeleri yapmak için devlet fonlarını kullanma politikasına karşı çıktı. Bankanın müdürleri bankanın bağımsızlığını ekonomiyi kontrol altında tutmak isteyen, halkın seçmediği oligarşinin çıkarları için kullandılar.

Alınacak diğer önlemler arasında “Bolivarcı halk eğitimi” de var. Chavez’in açıklamasına göre Bolivarcı eğitim “yeni değerleri derinleştirecek ve bireyselcilik, kapitalizm ve bencillik gibi eski değerleri” yok edecek.

Devrimi destekleyen yığınların yaşadığı yoksul bölgelere yönetimde daha çok söz hakkı vermek gerektiğini vurgulayan Chavez yapılması gerekenin “burjuva devletinin ortadan kaldırılması” olduğunu çünkü bütün devletlerin amacının “devrimleri engellemek” olduğunu söyledi. Bunu başarmanın yolu yeni kurulan toplumsal konseylere daha çok yetki vermek ve onları yeni bir devlet kurmak için aşağıdan yukarıya doğru geliştirmektir dedi.

Chavez konuşmasından daha önce RCTV’nin (devamlı olarak Chavez’in devrilmesi için her türlü anti-demokratik dolapları destekleyen televizyon şirketi) lisansını kesinlikle yenilememek kararını almıştı. RCTV başarısız 2002 hükümet darbesini ve petrolcülerin lokavtın destekledi. Muhalefet ve emperyalistler bu kararı nedeniyle hemen Chavez’e saldırmaya başladı. İstedikleri demokratik yollarla seçilmiş bir hükümete karşı her türlü dolap çevirmek özgürlüğü. ABD’de özel bir televizyon şirketinin Bush’a karşı bir hükümet darbesini desteklediğini düşünün. Cumhuriyet Partililer nasıl bir tepki gösterirdi? O televizyon şirketi bir gün içinde ortadan yok olurdu.

Daha önceden açıklanan ve dünkü açıklamalar doğrultusundaki bir başka önlem Başkan Yardımcısı Jose Vincente Rangel’in görevinden alınıp yerine Jorge Rodriguez’in atanması. Rangel, Bolivar hükümetinde en ılımlı olanlardan biriydi ve geçen yıl Belediye Başkanı Barreto’nun Caracas Golf Sahası’nın kamulaştırılmasına, hükümet özel mülkiyete saygılı olmalı gerekçesiyle karşı çıkmıştı.

Chavez’in açıkladığı önlemleri Marksistler desteklemekten başka bir şey yapamaz. Venezüella devriminin yarı yolda duramayacağını her zaman söyledik. Ya Chavez ekonomiyi yöneten güçleri kamulaştırır ve böylece oligarşinin ve emperyalizmin gücünü yok eder, ya da oligarşi ekonomiyi yönlendirme gücünden yararlanarak ekonomiyi baltalayabilir ve devrimi yıpratabilir.

Aralıktaki ezici seçim zaferi yığınların ileri gitmek ve oligarşi ile savaşmak istediğini açıkça gösterdi. Chavez’in konuşması bu durumu yansıtıyor ve neden “Hiçbir şey, hiçbir kimse bizi sosyalizme ulaşma yolumuzdan çıkaramaz…. Venezüella sosyalizmi, bizim sosyalizmimiz.” dediğini açıklıyor. Konuşmasında özellikle Marx ve Lenin’in ideallerine gönderme yaptı.
Uluslararası burjuvazinin tepkisi beklendiği gibi oldu. Goldman Sachs adına yazan Alberto Ramos, “Huzur kaçırıcı açıklamalar politikanın aşırı nasyonalist ve müdahaleci yöne döndüğünü gösteriyor. Bu iş çevrelerinde güvenin sarsılmasına ve ülkenin makro ve kurumsal ilkelerinde aşınmaya yol açabilir” dedi. Activalores Sociedad de Corretaje’de hisse senetleri taciri Richard La Rosa, “Yemin edildikten sonra bazı radikal açıklamalar yapmasını bekliyorduk ama açıklamaları piyasaları çok şaşırttı. Bir şirketi ismen belirteceğini hayal bile etmemiştik. Hepimiz şok olduk” dedi ve devam etti, “Piyasanın şimdi merak ettiği konu tazminatımız ne olacak. Şu anda hiç kimse Chavez’in gerçek niyetinin ne olduğundan şüphe etmiyor.” Birçok kimse Chavez’in 1960’lı yıllarda Castro’nun gittiği yoldan gidip, ekonominin büyük bir kısmını kamulaştıracağından bahsediyor.

Chavez kendi yemin töreninden sonra cumhurbaşkanlığının 2013 yılına kadar devam edecek üçüncü devresine başlayacak. Venezüella ve uluslararası burjuvazi gittikçe sola kayan Chavez’e karşı aşırı bağnaz bir kin kampanyası başlatıyor. Bu bir gelişigüzel iş değil. Tehlikede olan maddi çıkarları. Chavez eğer işi sonuna kada
r götürürse, Venezüella’da yığınların istekli desteğini kazanacak. Son zamanlarda Chavez devrim sürecini “geri döndürülemez” bir hale getireceğini söylemişti. Bunu yapmanın tek bir yolu var: Bütün sermayeyi kamulaştırmak ve tabanı işçi sınıfı olan devrimci bir devlet kurmak.
Chavez,”Burjuva devletini çökertmek gerek” dediği zaman çok haklı. Şu andaki devlet eski rejimin elemanlarıyla delik deşik. Memurların ve yüksek kademe devlet görevlilerin çoğunluğu hala geçmişte burjuvazinin çıkarlarına hizmet etmek için atanmış insanlar. Güvenilir değiller. Her gün, her dakika ilerici reformları baltalamak için dolap çeviriyorlar. Devrimi yıpratmak ve böylece eski rejimim geri dönmesine olanak yaratmak için devrimi yavaşlatmaya çalışıyorlar. Chavez birçok kez devrim sürecinin önünü kesen bürokratlıktan ve her düzeyde yolsuzluktan bahsetti.

Yapılması gereken yığınları hareketin merkezi yapmaktır. Chavez’in güvenebileceği yegane güç Venezüella işçi sınıfı, köylüler ve yoksul halktır. Fabrikalarda ve diğer iş yerlerinde, işçi sınıfı mahallelerinde komitelerin seçilme zamanı geldi. Bu komiteler daha yüksek düzeyde kurullara delege gönderip, zamanla ulusal bir kurul oluşturabilirler. Bu “burjuva devletini çökerten” ve “devrimci devleti” yapılandıran araç olabilir.

Chavez’in konuşmasında ismen tanımladığı, kamulaştırılması planlanan birkaç şirketten biri CANTV idi. Burada işçiler ve eski işçiler aylardan beri hakları için mücadele ediyor ve kamulaştırma istiyorlardı. Bu konu aylardan beri kamulaştırma ve öz yönetim için mücadele veren Sanitarios Maracay işçileri için de yeni bir itici güç olacak.

UNT (Ulusal İşçi Sendikası) derhal bu önlemleri tartışmak ve ekonominin temel sektörlerinde işçileri öz yönetim için ve patronların hak ihlallerine ve baltalamalarına karşı örgütlemeye yönelik somut adımlar atmak için bir Ulusal İşçi Konferansı toplamalı. Böyle bir konferans aynı zamanda fabrika işgalleri için ulusal bir eylem günü yapılmasını istemeli. Bu eylem gününde işçiler bir buçuk yıl önce tespit edilen ve Chavez’in açıkladığı 800 şirketi ele geçirmeli ve aynı zamanda ekonominin stratejik sektörleri işçiler tarafından işgal edilmelidir.
Chavez devrimin “derinleşmesi” gerektiğinin farkında. Devrimin yerinde duramayacağını biliyor. İleriye gitmeli. İleriye doğru her adım atışında bürokrasi bin bir engelle karşısına çıkıyor. Devlet mekanizmasını istediği gibi işletemediğini düşünüyor. Bu mekanizmayı kırmanın ve yerine bir yenisini kurmanın tek yolu işçi sınıfına dayanır.

Birkaç gün içinde Venezüella’da gelişmelerin daha derin bir analizini yapacağız, ama şu anda kesin olan Venezüella’da ki sürecin hareketlendiği ve hızlandığı. Eğer gelecek dönemde Venezüella Devrimi zafere ulaşırsa, bütün Latin Amerika halkları ve ötesi onu bir yol gösterici olarak görecek ve yeni bir devrimler çağı başlatacak. Bu nedenle bütün gerçek sosyalistler, komünistler Venezüella’daki gelişmeleri ilgi ve hayranlıkla izleyip, devrime tam desteklerini vermeli. Burjuvazi uluslararası alanda bütün gücünü -kontrolündeki basını, ekonomiyi vs- kullanarak Venezüella Devrimini yıkmaya hazırlanıyor. Bütün ülkelerde bütün gücümüzle karşı çıkmak bizim görevimiz.

9 Ocak 2007

In Defense of Marxism

[Emine Kunter tarafından Latinbilgi için çevrilmiştir]